Het duurde niet lang of het water stortte aan
de westzijde van de Zaan als een donderende
waterval de Westzanerpolder in waardoor de
dorpen Koog, Zaandijk, Wormerveer en Westzaan
onderliepen. Vanuit het Alkmaardermeer - onder
deel van de Schermerboezem - stroomde het water
verder Noord-Holland in, tot het bij Akersloot in de
ringvaart van de Schermer tot rust kwam.
Tenslotte het arme Marken, dat altijd in de
voorste linie van de stormvloeden lag. Drie inwo
ners zijn er verdronken, 25 huizen werden geheel
weggespoeld, 70 zijn ingestort. De meeste vissers
schepen gingen verloren en het land was verdron
ken. Hoe zouden de Markers deze slag ooit te
boven kunnen komen?
Op 6 februari bedaarde de storm; bij
Monnickendam werd tegen de avond voor het eerst
weer geloosd op het buitenwater, wat daar enige
verlichting bracht. Hier stonden nieuwe tegensla
gen tegenover: tot overmaat van ellende van de
watervluchtelingen ging het vriezen. Erger nog: dit
was de dag dat in de vroege ochtend de omringdijk
van de Wijde Wormer het alsnog begaf; het gebeur
de in de buurt van het Kalfje. De drama's die zich
in de diepe Wormer hebben afgespeeld kan ieder
zich voorstellen. Er vielen daar uiteindelijk vijf
doden te betreuren.
Hulp van omwonenden
Iedereen - bijna iedereen - liet zich in deze bange
uren van zijn beste kant zien. De eersten die hulp
boden waren, zoals altijd bij watersnoden, de inwo
ners van Waterland zelf. Buren redden elkaar van
hun daken, voeren met schuiten rond om slachtof
fers uit het water te vissen, deden kortom wat ze
konden om levens te redden.
De Waterlandse dijkdorpen Durgerdam,
Schellingwoude, Buiksloot en Nieuwendam bleven
zelf gespaard voor het water. De huizen lagen
er hoog en droog op de dijk, die ook nog eens
standhield. Toch waren het ook hier bange uren:
als de dijkbewoners naar buiten keken, zagen ze
buitendijks een woeste zee terwijl binnendijks alle
bouwsels werden weggeslagen of onder gespoeld.
In Durgerdam bijvoorbeeld lag de kerk achter de
29
Ondergelopen land bij Buiksloot. Links op de voorgrond is met gevoel voor drama een bootje met moeder, kind en kinderstoel
afgebeeld. Gravure naar een tekening doorj. Claus Jr. proefdruk. Uitgave J. Numan, Amsterdam. Collectie ffoogheemraadschap
ffollands Noorderkwartier, Edam. Foto C. de Gooijer, De Rijp.
Watersnood in Waterland
