y y tk y s
de huizen en vluchtte de bevolking naar het hoge,
stenen raadhuis. Zo dicht achter de doorbraak was
de kracht van het zoute water nog ongebroken.
De boeren intussen probeerden hun angstig
bulkend vee uit de stallen naar het hoger gelegen
kerkhof te drijven en vandaar de kerk in. Maar ze
haalden het lang niet allemaal. Hier en daar zag
je boeren met hun vee op bruggen staan of op
verhoginkjes in het land. Elders joeg een landman
het vee zijn hooiberg op of de woonvertrekken van
zijn boerderij in. De helft kwam desondanks om. In
het nabij gelegen Holysloot was de kerk door zijn
lage ligging niet als toevluchtsoord te gebruiken
en trokken de bewoners zich op hun zolders terug,
boven in hun houten huizen, die onder het geweld
van het water schudden en beefden.
Heel Waterland, dat zo'n 1,10 m beneden het
gewone zeeniveau lag, liep vol. En meer dan dat,
want het water stond door de noordwesterstorm
en de springvloed extra hoog. De ringdijken van
de drie Waterlandse meren staken slechts 40 duim
(1,04 m) boven het maaiveld uit, het water liep
daar dus al snel overheen. Ze braken bovendien op
twee plaatsen door. Rond 11 uur die avond bereik
te de vloed zijn hoogste stand, 's Nachts om drie
uur al was heel Waterland tot Purmerend aan toe,
ondergelopen.
In Broek in Waterland kwamen de mannen
rond de klok van elven 's avonds met de melk-
schuit terug van hun werk aan de dijk bij
Schellingwoude. Zij troffen een ondergelopen
dorp aan. Kort voor achten was het water hier op
komen zetten in de sloten en vaarten. Het kolkte
toen al de drie drooggemaakte meren in, doorbre
kend van polder naar polder. De Belmermeer, de
Buikslotermeer en de Broekermeer veranderden
van weideland in troosteloze plassen. Schuimend
rolde het water verder over de velden, alles
meesleurend in zijn vaart. Het dorp was al gauw
door een watervloed omringd, die bleef stijgen.
^,7^/tT'f 'V W^T r/ftfftf/ t
i <f¥ v/ 'ff'j,>.-
y' jt"
mtfc/ r'- r I*r
-JO
Het overlopen van de Lagedijk langs de westzijde van de Zaan te Koog aan de Zaan. Naar een tekening door A. Kramer.
Uitgave A.J. Maij, Koog aan de Zaan. Provinciale Atlas Noord-Holland, Haarlem, historieprenten, nr. 0364.
Watersnood in Waterland
27
