HolLanr.
107. Het water, dat nu dikwijls heel vuil en troe
bel is, zal dan veel schoner zijn dan tegenwoor
dig. Voor de inwoners van Haarlem en Leiden zal
dit een grote verbetering zijn die ze zeer zullen
waarderen.
108. In de eerste plaats is het duidelijk en ook
eenvoudig te begrijpen dat er dan nooit meer
vuil, stinkend of troebel water in de steden
Haarlem en Leiden zal voorkomen. Want zodra het
Haarlemmermeer bedijkt, drooggemaakt en in land
veranderd is, komt er geen ander water meer in het
Meer terecht dan helder regenwater, dat blijft staan
op de kleigrond waarin de sloten en molentochten
zijn uitgegraven en aangelegd. De watermolens van
het Meer zullen vervolgens dit heldere water in de
ringsloot malen, en daar komt nog het duinwater
bij dat aan de westzijde van het Meer door verschil
lende kanalen de ringsloot instroomt. Het water
zal dan in de ringsloot opgevangen worden en niet
vervuilen of troebel worden als het stormt op
het Meer.
109. Datzelfde water zal ook door Haarlem en
Leiden stromen, maar de belangrijkste uitwatering
van Rijnland zal via Haarlem en Spaarndam moeten
lopen en naar buiten geleid moeten worden bij het
Huis ter Hart.1 Hierbij moet opgemerkt worden dat,
wanneer het Meer tot land is gemaakt, de omlig
gende plaatsen en landerijen nooit meer geplaagd
zullen worden door het uitzonderlijk hoge opstu
wen en aflopen van het water2, waarbij de straten
van Leiden nu dikwijls onderlopen als de wind uit
1 j>s
1 Het is niet duidelijk hoe Leeghwater dit wilde inkleden. Had
hij op het oog het water uit de ringvaart via een lus door het
Spaarne, de Mooie Nel en de Liede naar de sluizen bij het Huis
ter Hart bij Halfweg te leiden?
2 Deze verwachtingen zijn te optimistisch, zie de bijdrage door
H. van Zwet.
De Rampen- of Brouwersvaart van Haarlem naar de duinen bij Overveen. Gedwongen door de vervuiling van het grachtenwater
lieten de Haarlemmer bierbrouwers in de 16e eeuw kolken graven langs de binnenduinrand waaronder de Brouwerskolk bij Over
veen. Het daarin verzamelde schone duinwater werd per schip door de Brouwersvaart naar de stad vervoerd. De Leidse brouwers
haalden in de 17e eeuw schoon water uit het Mallegat bij Katwijk. Detail uit de kaart van Rijnland door Floris Balthasars en
Balthasar Floris van Berckenrode, 1615. Collectie Hoogheemraadschap van Rijnland A-4064.
Leeghwater en het Haarlemmermeer
75