ftcrjiiatnk'
58. Voorheen is al vastgesteld dat het
Haarlemmermeer een oppervlakte heeft van onge
veer 20.000 morgen en een omtrek van zo'n 16.000
roeden. Dat betekent per morgen ongeveer drie
kwart roede dijk, bijna een halve roede per morgen
minder dan bij de Beemster. Dit is niet alleen van
belang bij de aanleg van de dijk maar ook bij het
dagelijks onderhoud, dat altijd doorgaat.
59. Dit voornoemde Haarlemmermeer heeft nog
meer gunstige eigenschappen en hoedanigheden
die andere meren niet hebben.
60. In de eerste plaats heeft dit Meer een bodem
van goede klei. Deze kleilaag is over het algemeen
zeven, acht, negen en meer voet dik zoals ik zelf
heb laten peilen, baggeren en uitgraven. Ik zal dit
verderop duidelijker uitleggen en verklaren.
61. In de tweede plaats heeft het Haarlemmermeer
de mooiste en beste gelegenheid om water te
lozen die men bedenken kan, doordat de wind in
Holland bijna altijd vanuit het zuiden, het zuid
westen en het zuid-oosten waait. Het water loopt
daarbij naar het IJ en de sluizen en het is dan
bijna altijd laag water op het IJ en in de Zuiderzee.
Bovendien zijn de omstandigheden bij het Huis
ter Hart zeer gunstig voor het aanleggen van slui
zen en uitwateringen, evenals bij Spaarndam en
andere plaatsen, precies zoals men zou wensen.
En wat meer is, men kan ten noorden van het Huis
ter Hart achter de eilanden een voorboezem of
kolk maken waar de molens op zouden kunnen
uitmalen, zodat ook het Spieringmeer bedijkt kan
worden. Zo kan al het oude land rondom het Meer
bevrijd worden van de schade en de overstromin
gen van dat grote verderfelijke water.
62. Ten derde: dit Meer heeft vergeleken met ande
re meren zeer weinig plempwerk nodig in verhou
ding tot de oppervlakte.
63. Het vierde en belangrijkste voordeel is dat de
ligging van het Haarlemmermeer zo gunstig is als
redelijkerwijs maar kan. De burgers van Haarlem,
Leiden en Amsterdam zouden op één dag hun
landerijen en bezittingen kunnen bezichtigen, hun
zaken doen en 's avonds weer thuiskomen in hun
stad waar ze gerieflijk in hun eigen huizen kunnen
overnachten.
64. In de vijfde en laatste plaats kost het land
rond het Meer waarop de dijk aangelegd moet
worden weinig, veel minder dan bij andere meren.
h il fjÜfeOEti.
v
(jtmptliné
De sluizen te Halfweg bij het Huis ter Hart, het gemeenlandshuis van Rijnland (noorden onder). Inzet van een grote kaart van het
Spieringmeer door Jan Pietersz. Dou, juli 1631. Collectie Hoogheemraadschap van Rijnland A-0371.
Leeghwater en het Haarlemmermeer
63
