I
8 september 1630 en getekend J.A.L.W (Jan
Adriaensz. Leeghwater). In hetzelfde dossier
bevindt zich ook nog een andere ongedateerde en
naamloze begroting waarin een aantal posten wat
hoger wordt getaxeerd.1
Leeghwater vermeldt niet namens wie hij
optrad. Wel laat hij in het "boecxken" weten dat hij
op de hoogte was van eerder door de landmeter
Gerbrant Meussz. uit Uitgeest gedane metingen
in het Haarlemmermeer. Hij baseert zich bij zijn
schatting van het te bedijken oppervlak openlijk
op de door deze landmeter verkregen uitkomsten.
Zijn plankaart uit 1629 vertoont ook belangrijke
overeenkomsten met die van Meussz. Beiden
laten zowel het Kagermeer als het Spieringmeer
onbedijkt.
Min of meer tegelijkertijd meldde zich een
Leids consortium onder aanvoering van Gerrit
Meerman.2 Deze uit Delft afkomstige advocaat
had zich kort geleden in Leiden gevestigd, na zijn
huwelijk met een dochter uit de familie De Bye
uit die stad, maar behoorde, hoewel zeer vermo
gend, nog niet tot de stedelijke regentenklasse. Al
snel nadat hij zijn oog op het Haarlemmermeer
had laten vallen, kreeg hij een groot deel van de
bestuurlijke elite over zich heen. De regenten
wezen op de mogelijk funeste gevolgen van een
bedijking voor de waterhuishouding in hun stad.
Erg consequent in hun redeneertrant waren zij
echter niet. Het lijkt erop dat het hen er eerder om
was te doen het bedijkingsoctrooi zelf toegewezen
te krijgen: "Aan de Meer-droogmaking zou wel
ƒ300.000 schoon te verdienen zijn".3 Dit voordeel
wilden zij in eigen zak steken. De bestuurders
ondergroeven hun bezwaren tegen de bedijking
dan ook met de opmerking dat het na droogma-
2 Fockema Andreae 1955, p. 385; Van Tielhof, Van Dam 2006,
1 Deze begroting is waarschijnlijk niet lang na het opmaken van p. 168.
de eerste begroting gemaakt. 3 Ibidem.
Itfllf i'llt tVfkKTul»;. t.lrtl N.luL ii ni.lr £\v,[s.„jUni i j.u-f bnifr Ulf
k ir.-ii ui
Plankaart voor de droogmaking van het Haarlemmermeer "gedaen door Jan Adryaensz. Leeghwater Molenmaker
van de Rijp", 1629 (noorden rechts). Het Kager- en Spieringmeer worden buiten de bedijking gehouden.
Provinciale Atlas Noord-Holland, Haarlem, inv.nr. 51-000763*02.
Leeghwater en het Haarlemmermeer
17
