Inleiding
Het verfraaien van gebruiksglas door middel van
een gravure was al in de Romeinse tijd bekend,
maar raakte in vergetelheid. Pas in de zeventiende
eeuw werd deze versieringstechniek met de dia-
mantstift opnieuw populair. Niet alleen handwerks
lieden die er hun brood mee verdienden bekwaam
den zich erin, ook onder amateurs werd het een
geliefd tijdverdrijf. Tot die amateurs wordt Anna
Roemers (1583/84-1651) gerekend, dochter van de
koopman/dichter Roemer Visscher, die bekend werd
door zijn bundel Sinnepoppen. Als 'joffer', afkomstig
uit de betere kringen, kreeg zij een brede opleiding.
Ze sprak verschillende talen, musiceerde, dichtte en
kon fraai borduren en schilderen. Bovendien ging
ze op vriendschappelijke voet om met een aantal
beroemde mannen dat bijeenkwam in de Muider-
kring, waaronder Vondel en Hooft. De roemers en
berkemeiers die zij graveerde en die tot de mooiste
en kostbaarste exemplaren op dit gebied worden
gerekend, waren bedoeld als geschenk voor vrien
den (afb. 1 en 2).
Het toeval wil dat Anna in 1624 trouwde met Domi-
nicus Boot van Weesel (1585?-l675), die vanaf 1626
heemraad van de Zijpe en Hazepolder was en in
1629 dijkgraaf werd van de Wieringerwaard. Hij
deed diverse uitvindingen op het gebied van de
waterbouw en verkreeg in 1627 van de Staten Gene
raal een octrooi op een kanaalgraafmachine. Na hun
huwelijk vestigde het echtpaar zich in de Wieringer
waard, op 't Huijs te Queldam, een boerderij tegen
over het sluisje in de Slikkerdijk.
De relatie tussen Anna en Dominicus is bijzon
der interessant vanuit het perspectief van deze uit
gave. Waterschapsbestuurders in de tijd van Boot
van Weesel schonken namelijk dikwijls glazen bij
het aanvaarden van hun functie. Die glazen, voor
zien van gravures met (familie-)wapens, toepasselij
ke afbeeldingen en teksten, speelden een belangrij
ke rol op de waterschapstafel. Ze werden gebruikt
tijdens de diners, na afloop van de schouw of het
opmaken van de rekening, om ermee te toasten op
van alles en nog wat. Niet alleen de 'groei en de
bloei van het waterschap' vormde aanleiding om het
glas te heffen, ook op de onderlinge vriendschap,
het welzijn van de prins van Oranje en de voorspoe
dige handel werd gedronken. Helaas is er van
Anna's hand geen enkel glas met een dergelijke gra
vure overgeleverd, hoewel het niet ondenkbaar is
dat zij voor de kring waarin haar man een belangrij
ke plaats innam ooit een glas graveerde.
Gelukkig bezit het Hoogheemraadschap Hol
lands Noorderkwartier (HHNK) wel een groot aantal
andere fraai gegraveerde glazen die stuk voor stuk
een eigen verhaal vertellen. In dit boekje staan ze
centraal, waarbij niet alleen aandacht besteed wordt
aan kunsthistorische aspecten, maar vooral ook de
Afb. 1. Berkemeier met gravure van Anna Roemers 'Vin-
cens tui' (overwin u zelf). Overgenomen uit A.D. Schinkel,
Beschrijving van merkwaardige drinkglazen. Het glas bevindt
zich nu in de collectie van het Rijksmuseum Amsterdam.
Helder, donkergroen glas; 1646; h. 15,2 cm., 0 kelk 15,3 cm.
Afb. 2. Anna (1.) en Maria Roemer Visscher. Anna houdt een
muziekboek vast, Maria graveert een glas. Kleurenlitho door
H. ten Kate, circa 1860. Regionaal Archief Alkmaar.
'T Welvaare van d' Heere
7
