na het afsteken van een speech, een willekeurig en
goed gevuld glas kreeg overhandigd. Heel af en toe
leidde dat tot verwarring bij zo'n genodigde, die
dacht dat hij na afloop van het diner het glas mee
naar huis mocht nemen. Gelukkig werd het misver
stand altijd opgehelderd en bleven de glazen keurig
'thuis' bij het schap, waar ze na afloop van de maal
tijd liefdevol en met de nodige voorzichtigheid aan
tafel in een sopje werden afgewassen door de dames
van de huishoudelijke dienst.
Ook andere antieke glazen bleven in Noord-Hol
land nog lang in gebruik tijdens diners. Slingergla
zen, zo genoemd omdat de stam versierd is met spi
ralen van luchtbellen of witte of gekleurde glasdra
den, stonden tot in de jaren negentig van de vorige
eeuw naast de borden van de geïnviteerden (afb.
54). Helaas ging er wel eens iets mis en brak van
een enkel glas de voet. Daarom werd bij US, na het
vertrek van dijkgraaf IJff in 1993, de gewoonte om
een gast uit te nodigen tot het houden van een
speech door hem of haar het passende antieke glas
aan te reiken afgeschaft. De kostbare glazen blijven
tegenwoordig in de vitrine.
Traditiegetrouw wordt nog ieder jaar bij HHNK
een schouwmaaltijd gehouden. In grote lijnen ver
loopt het drinkritueel daarbij tegenwoordig als
volgt: allereerst geeft de dijkgraaf een gast het
woord voor het houden van een tafelrede over een
specifiek onderwerp. Vervolgens krijgt die persoon
na het afsteken van zijn speech de gevulde hensbe
ker aangereikt door de bode, neemt een slok en
toast, naar goed en oud gebruik, op de groei en de
bloei van het schap. Nadat de bode de hensbeker
gedept heeft komt de volgende gast aan bod en her
haalt het ritueel zich. Van het adfundum uitdrinken
is dus geen sprake meer. De hensbeker die gebruikt
wordt is overigens het vergulde zilveren exemplaar
uit 1660 van het oude US.
Sinds 2006 is de oude traditie van de schouw
maaltijd met een nieuw fenomeen verbonden, toen
HHNK voor het eerst een jeugdschouw afkondigde.
Leerlingen van het Alkmaarse Clusius college ver
richtten in oktober van dat jaar onderhoudswerk
zaamheden in het gebied van het hoogheemraad
schap en werden na afloop onthaald in het gemeen-
landshuis in Edam. Bij die gelegenheid werd, voor
het eerst sinds de opheffing in 1921 van het Hoog
heemraadschap van de Hondsbossche en Duinen tot
Petten, de zilveren hensbeker uit 1815 weer
gebruikt, waaruit volgens de eeuwenoude gebrui
ken alle aanwezigen een teug namen. In 2008 werd
een andere traditie in ere hersteld: het zilveren
bekertje van jhr. mr. D.C. de Dieu Fontein Verschuir
kwam tijdens een lunch van de leerlingen in het
Noorderpolderhuis weer op tafel. In tegenstelling
tot vroeger dronk men echter met de jongelui vruch
tensap en geen wijn...
Afb. 53. Schouwtafel van US, 1980. Rond de zitplaats van dijkgraaf IJff stonden tot 1994 de antieke glazen en de hens- en
strafbeker gereed om aan de gasten uit te reiken. Overgenomen uit D. Aten e.a., Oude sier moderne kunst.
'T Welvaare van d' Heere 59
