bedsteden, kozijnen en deuren was uitgebroken en
als brandhout gebruikt, het meubilair in stukken
geslagen en alle ruitjes op 50 na gesprongen. De
kosten voor de restauratie van het gemeenlandshuis
werden geraamd op elf- of twaalfduizend gulden en
men overwoog of het niet verstandiger zou zijn om
elders een compleet nieuw gebouw neer te zetten.
Uiteindelijk werd toch besloten tot herstel.
Het stadhuis van Alkmaar fungeerde in eerste
instantie ook als vergaderplaats voor het bestuur
van US. Toen US echter in 1701 een serie sluizen in
Edam in beheer nam, kocht het hoogheemraadschap
in 1702, ten behoeve van het onderhoud daaraan,
een timmerwerf aan de Schepenmakersdijk. Op de
werf werden bijvoorbeeld herstelwerkzaamheden
aan sluisdeuren uitgevoerd, maar al snel werd er
extra grond als tuin aan het terrein toegevoegd. In
1724 liet men, naar aanleiding van stormschade, het
stenen huis van de vlosser- of baggerbaas aangepas-
sen en uitbreiden. Voor dijkgraaf en heemraden ver
rees er in 1734 een 'stenen kamer' op het terrein,
die in 1759 werd uitgebreid tot logement met bene
den een vergaderzaal en op de bovenverdieping
kamers met bedsteden voor de bestuursleden. De
vergaderzaal diende ook als ruimte voor het diner.
Dergelijke stijlkamers werden dikwijls versierd met
prachtig uitgevoerde polderkaarten van enorme
afmetingen, waarbij prestige ook een belangrijke rol
speelde. US beschikte bijvoorbeeld sinds 1680 over
een kaart van Jan Jansz. Dou die zelfs groter was
dan een soortgelijke kaart van Rijnland en waarop
men dus bijzonder trots was.
In 1836 werd de vlosserswoning nogmaals uitge
breid met de Witte Zaal, waarmee dijkgraaf en
hoogheemraden een smaakvolle omgeving kregen
voor hun vergaderingen en maaltijden. Toch werd
Edam pas in 1881 officieel zetel van het bestuur. Net
als voorheen vergaderden de hoofdingelanden af en
toe nog in Alkmaar. Toen US in 1993 fuseerde met
NHNK werd het gemeenlandshuis in Edam het
hoofdkantoor. Sinds de laatste fusie in 2003, die
leidde tot het ontstaan van HHNK, is Edam nog
steeds het kloppende hart van het hoogheemraad
schap. Een kortstondig alternatief met een centraal
kantoor in Purmerend en drie districtskantoren
bleek geen goede oplossing te zijn. Inmiddels zijn
de plannen voor een heel nieuw gemeenlandshuis
in Heerhugowaard, waar eind 2010 de hele staf, alle
technische diensten en het bestuur gehuisvest
worden, in een vergevorderd stadium. Tot die tijd
blijft de Witte Zaal van het gemeenlandshuis, waar
de kaart van Dou nog altijd hangt, in gebruik voor
speciale gelegenheden zoals de ontvangst van hoge
bezoekers en schouwmaaltijden.
Afb. 51. Het Noorderpolderhuis (met links de herenkamer) in de Schermer tussen Schermerhorn en Ursem.
'T Welvaare van d' Heere
55
