Gerestaureerd glas
Aan sommige glazen in de collectie van HHNK
is duidelijk te zien dat ze zijn gerestaureerd.
Door het veelvuldige gebruik ontstond er nog al
eens schade, die zo goed mogelijk werd hersteld.
Hoewel wij nu een andere mening hebben over
het gebruik van het, vaak kostbare, glaswerk,
had dit oorspronkelijk helemaal geen museale
status. Toch zeggen de restauraties veel over het
belang dat men hechtte en nog hecht aan het
behoud van de glazen. Aan de voet van de hens
beker van de Schermeer, die gerestaureerd is met
ijzeren krammen omdat men ten tijde van de res
tauratie nog niet over goede lijm beschikte, valt
bijvoorbeeld te zien dat die al lang geleden is
gerepareerd. Ook de scherf van het glas van De
Sonnaville worden met behulp van krammen bij
elkaar gehouden (afb. 44). Soms waren de glazen
dermate beschadigd dat stam en voet geheel
moesten worden vernieuwd. Dit is onder andere
het geval bij het glas van het dijkcollegie van
Waterland en van US met het wapen van Edam,
waar zilveren stammen en voeten onder werden
gemonteerd (afb. 23 en 26).
Helaas sneuvelde ook recentelijk nog de voet
van een bokaal. De tweede hensbeker van de
Starnmeer bleek ooit met slechte lijm te zijn gere
pareerd na een breuk en toen het glas na een
grote tentoonstelling de vitrine verliet viel de
voet aan stukken. Er wordt een holle zilveren
voet aan het glas gemonteerd waarin alle stukjes
glas van de gebroken voet zijn verzameld. Zo
vormt die als het ware een reliekhouder van de
scherven. Het geheel wordt voorzien van de
tekst: 'in 2006 brak ik mijn voet, op zilver sta ik
weer goed'.
geplaatst, buigt zich naar een vrouwelijke figuur
rechts van haar, die een wapenschild aanreikt met
daarop het raadhuis van Westzaan. De gekroonde
vrouw houdt in haar linkerhand het wapen van de
Banne Westzaan. Links van haar staat Mercurius die
met zijn staf wijst naar kisten, een walviskaak en
een uitvarend schip. Op de achtergrond naast de
linker vrouw zijn vijf molens aan een waterloop
gegraveerd. De voorstelling wordt links en rechts
begrensd door een boom. Aan de andere zijde van
de kelk is in een rond medaillon de inscriptie Het
Welvaaren van den BANNE WESTZAAN, D.D. Joh.
Sam. Creutz 1783 aangebracht. Het medaillon is
omgeven door een rand met een gevlochten kabel
en wordt omlijst door twee bloemfestoenen.
Westzaan was een dorp met een florerende eco
nomie, die varieerde van de walvisvaart tot wind
molenindustrie, waaronder papier- en houtzaagmo
lens. Hiernaar wordt in de gravure verwezen door
Mercurius, de molens, de walviskaak en het uitva
rende schip. De in de inscriptie genoemde J.S.
Creutz was stadsbouwmeester van Amsterdam en de
ontwerper van het nieuwe raad- of rechthuis van
Westzaan, dat tussen 1781 en 1783 werd gebouwd.
In Westzaan vielen overigens tot de Bataafse revolu
tie het bestuur van de polder en het rechtsgebied
(de ban of banne) samen. Bij de inwijding van het
nieuwe rechthuis leidde Creutz, die ook toezicht
gehouden had op de bouw ervan, het bannebestuur
onder het afsteken van passende toespraken van het
oude naar het nieuwe rechthuis. Het is waarschijn
lijk dat hij bij deze gelegenheid het glas aanbood,
het 'd.d.' in de inscriptie staat voor dono dedit
(geschonken en opgedragen door).
Het andere glas heeft weliswaar een minder res
pectabele ouderdom, er is echter een minstens even
mooie geschiedenis aan verbonden (afb. 46). Dit
glas werd aangeboden in 1991 ter gelegenheid van
Afb. 44. Het met behulp van ijzeren krammetjes gerestau
reerde glas geschonken door dijkgraaf De Sonnaville.
Zie ook afb. 42. Collectie HHNK.
50
'T Welvaare van d' Heere
