Start van de bandrecorder
Bijeen in het dienstgebouw, 31 juli 1985. Van links naar rechts: Jacob Vriendjes, Jan Bellis, Jan Snip, Wim de Waard en Piet Breed.
Op de rug gezien: Willem Messchaert. Fotografie: Wijndel J.G. Jongens/Grosthuizen.
verzoek de dienst om van de toen nieuwe regeling
voor vervroegd uitreden (VUT) gebruik te maken.
Jan is groot en oogt onverzettelijk. Behalve Pette-
nier in hart en nieren, blijkt hij een sociaal bewo
gen mens.
Het lag al meer dan 15 jaar in het voornemen van het
bestuur van de Vrienden van de Hondsbossche om op basis
van de interviews een uitgave santen te stellen. In 2005
werd daarmee daadwerkelijk een begin gemaakt. De oude
geluidsbanden bleken echter op low speed' opgenomen en
de afspeelapparatuur ont ze te kunnen beluisteren was er
niet nteer. Geluidsnabewerking door JaBa Produkties inAlk-
niaar bleek noodzakelijk. Dit alles veroorzaakte zoveel ver
traging dat samenstelling van een uitgave niet eerder dan
dit jaar haalbaar bleek.
Nu is het echter zo ver. Uit de herinneringen van
Vriendjes, Snip, De Waard en Bellis komt een beeld van het
dagelijkse werk aan de Hondsbossche Zeewering tot leven
dat onmogelijk uit de bewaard gebleven archivalia en foto's
gereconstrueerd kan worden. Een beeld van zware arbeid
onder vaak moeilijke en gevaarlijke omstandigheden en van
leven en werken op het ritme van eb en vloed tot men er
letterlijk van ouderdom bij neerviel. Maar ze spreken ook
over kameraadschap, humor, onderling vertrouwen en
arbeiderssolidariteit door dik en dun.
Deze uitgave behandelt de periode tot het einde
van de Tweede Wereldoorlog in 1945. Natuurlijk halen de
dijkwerkers ook vele herinneringen op uit de jaren daarna,
met name aan de mechanisatie van de werkzaamheden
door het inzetten van vracht- en kraanwagens en amfibie-
voertuigen. Dat onderwerp vormt echter een verhaal apart
en wellicht komt de Vriendenkring daar in een latere uit
gave op terug.
Drie van de vier geïnterviewde dijkwerkers zijn
inmiddels overleden. Alleen Jan Bellis (91) leeft nog. De op
de band vastgelegde stemmen van Vriendjes, Snip en De
Waard zijn voorgoed stemmen uit het verleden geworden.
Maar verstomd zijn ze dankzij de interviews niet. Om dat zo
te houden zullen kopieën van de gedigitaliseerde opnamen
gedeponeerd worden bij het Regionaal Archief te Alkmaar
en het Zijper Museum te Schagerbrug.
Klik. Een mechanisch geluid klinkt wanneer de startknop
van de bandrecorder wordt ingedrukt. De roestbruine
geluidsband loopt traag langs de magnetische koppen van
het apparaat. De luidspreker begint te gonzen. Een kraak.
En nog een. Dan, plotseling een stem. Een stem uit het ver
leden, een stem die aftelt als bij een raketlancering. Tien,
negen, acht, et cetera.Tot nul.Vervolgens klinkt er een lich
te, wat hese mannenstem. Het is Piet Breed, die het vraag-
4
BLAUW BASALT STALEN SPIEREN
