De dagboekjes van Bellis Sr.
Een zwart geschilderd houten kistje. Dat had mevrouw
Kutterink-Bellis bij zich. Ze ging verhuizen en zocht er
een goed onderkomen voor. Zodoende stapte ze een paar
jaar geleden met het kistje onder de arm binnen bij het
kustinformatiecentrum Dijk te Kijk in haar woonplaats
Petten. Mary Beek-Van der Vlies van de Dijk te Kijk ont
fermde zich bereidwillig over het kistje. Het bevatte acht
dagboekjes van de vader van mevrouw Kutterink,J.C. Bel
lis senior. Hij had die boekjes bijgehouden als opzichter
en dijkbaas van de Hondsbossche Zeewering. De boekjes
bestrijken de jaren 1924,1927-1928,1935,1937,1938 en
1940-1941. Ook zat er nog een viertal 'notitieboekjes van
arbeidsloonen' in het kistje. Het oudste daarvan heeft zelfs
nog betrekking op de tijd van het oude Hoogheemraad
schap van de Hondsbossche, dat eind 1921 werd opgehe
ven.
Bellis senior is in de 12e uitgave van de Vrien
denkring over de Engelandvaart vanaf de Zeewering tij
dens de Tweede Wereldoorlog volkomen terecht een 'dijk
van een dijkbaas' genoemd. De in 1877 geboren Bellis
begon als steenzetter aan de Hondsbossche en werd in
1912 bevorderd tot opzichter en dijkbaas.Tijdens de grote
arbeidsonrust onder de arbeiders tijdens de Eerste Wereld
oorlog wist hij door krachtig optreden de goede sfeer
onder het werkvolk te handhaven en het bestuur van
de Hondsbossche verhoogde daarom in 1918 zijn loon
met zeven gulden per week, '...de man is dit ten volle
waard'. Maar Bellis was nog zoveel meer. Elf jaar lang zat
hij voor de Sociaal Democratische Arbeiders Partij in de
raad van de gemeente Zijpe en ook was hij een poos wet
houder. Bovendien bracht hij het tot bestuurslid van het
NVV. Bellis dreef ook nog een café, maar daar stopte hij
mee omdat vele arbeiders aan de zeewering er hun loon
verdronken. Dat stuitte hem tegen de borst. Jan Bellis
werd 17 december 1941 op last van de Duitse bezetter
gearresteerd en overgebracht naar de gevangenis aan de
Weteringschans in Amsterdam. Dit als waarschuwing voor
de kustbewoners die steeds maar weer de Engelandvaar
ders behulpzaam waren. Bellis bleef hardnekkig zwijgen
tijdens de verhoren en kwant uiteindelijk in het concen
tratiekamp Buchenwald terecht. Daar overleed hij op 12
december 1942. Een in 1951 onthuld monument te Petten
houdt de herinnering aan hem levend.
In de dagboekjes noteerde Bellis van dag tot dag
welke werkzaamheden er waren uitgevoerd en hoeveel
uur er aan iedere klus was besteed. Verder noteerde hij
wie er ziek of met verlof was en wie verzuimde en de ver
bruikte materialen.We nemen zomaar een werkdag, maan
dag 13 mei 1935:
In de notitieboekjes van arbeidslonen noteerde Bellis pre
cies hoeveel uren iedere indi
viduele arbeider had gewerkt,
want daar hing het week
loon van af. 's Winters kon
er natuurlijk vaak veel min
der worden gedaan, maar
als de omstandigheden 's
zomers gunstig waren,
was het aanpoten. Daar
zag Bellis senior op toe.
Werkweken van 48
uur waren dan nor
maal. A. Bellis (zijn
zoon Arie?) spande
in 1941 de kroon.
Hij werkte in de
week van zater
dag 28 juni tot
en met vrijdag 4
juli bij elkaar 51
uur. Dat leverde
hem 29 gulden
en 9 cent op.
6 man aan de weg slaper
5 man basalt lossen sluis
5 man maaien aan de dijk
3 man maaien aan de dijk
8 man aan de weg slaper
7 man pettemerkluft
4 man pettemerkluft betonijzer
1 man ziek P. Snip
1 man stekels prikken dijk
12 man bakken storten
5 man zetten le vak
8 uur
8 uur
3 uur
8 uur
3 uur
8 uur
3 uur
8 uur
5 uur
9 uur
steen gestort dam 17
bak no. 5 86 ton
bak no. 12 99 ton
totaal 185 ton
BLAUW BASALT STALEN SPIEREN
