T^\
„V\C0' en LtARïw-%fe
Oplopende uitgaven
Tot het begin van de 20e eeuw wist men de uitgaven aan het
onderhoud van de zeewering en andere werken goed onder
controle te houden (zie tabel 3). Gunstig weer speelde hierbij
een belangrijke rol. Dijkgraaf Pieter van Foreest kon in de
Algemene Vergadering van 29 april 1902 nog zeggen: "Jaar na
jaar kan gemeld worden dat hoogen vloeden niet voorkwamen"
In zijn rapport over 1903 moest hij echter vrij belangrijke schade
door storm en ruwe zee melden, in 1904 hadden de hoofden
het zwaar te verduren en ook in het voorjaar van 1905 was er
weer flinke schade. Men constateerde verder dat de hoog- en
laagwaterlijn zich landinwaarts verplaatsten. Inderdaad gaat de
kust van speciaal de Noordkop onder invloed van de geweldige
stromingen in het Marsdiep al eeuwenlang gestaag achteruit.
De afname van het strand maakte versterking van de hoofden
noodzakelijk: perkoenen werden waar nodig vervangen door
gecreosoteerde palen en losse basaltsteen door basaltzuilen.
Naderhand volgde verdere versterking met gewapend beton.10
Het afbranden van het gemeenlandshuis in 1904 gevolgd
door nieuwbouw betekende een weliswaar incidentele, maar wel
forse extra kostenpost. Het bestuur kon in 1907 niet onder een
verhoging van de omslag uit. GS drongen daar indirect ook op
§MrM> (voorheen E. Schut)
HJf—
Jju, qjajüo/ ¥/lut
O
ADOLPH SCHUT,
aan.11 In de Algemene Vergadering van mei 1908 keek Pieter
van Foreest terug op de laatste 15-20 jaar onderhoud aan de
zeewering:
"De laatste jaren waren duur, te groote zuinigheid zou de
wijsheid bedriegen. Spreker erkent zelf te zuinig te zijn geweest,
door den tand des tijds waren de hoofden verouderd en toen
er eenmaal belangrijke bressen in werden geslagen, waren we
genoodzaakt met alle kracht de handen aan den ploeg te slaan.
We betalen thans, wat gedurende 10 a 15 jaar te weinig is
uitgegeven, de hoofden zijn bijna alle vernieuwd, daardoor zal,
buitengewone rampen uitgesloten, het werk meer gelijkmatig
kunnen worden verdeeld".12
Inderdaad, tussen 1890 en 1905 gaf het hoogheemraadschap
wel erg weinig aan het beheer van de dijk uit. Na 1904 vlogen
de uitgaven omhoog als gevolg van een inhaalslag om het
achterstallige onderhoud weg te werken (zie tabel 3, kolom 5).
Het was aan dijkgraaf Pieter van Foreest en de hoogheemraden
om de kosten zoveel mogelijk in de hand te houden. Als het om
de veiligheid ging, was hij echter niet tot concessies bereid. Toen
hij eind 1914 de nieuwe hoofdingeland K.
de Moor (Schager en Niedorper Koggen)
verwelkomde in de Algemene Vergadering
van de Hondsbossche, stelde hij ronduit
dat .de zuinigheid de wijsheid niet
[mag] bedriegen. Het Bestuur kenmerkt
zich steeds door met ruimen blik te doen
wat noodzakelijk wordt geacht, spreker
twijfelt niet in deze ook op de steun van den
heer De Moor te mogen rekenen"Stem
dan maar eens tegen verhoging van de
omslag.13
In 1916 constateerde de Algemene
Vergadering dat de omslag ongeveer ver
dubbeld was gedurende de laatste jaren.14
Naast stormschade hadden ook grote
investeringen hier mee te maken. In 1914
achtte het DB bijvoorbeeld "aanschaffing
van een tweetal vervoerbare kranen met
petroleummotoren, waarmede veel vlugger
en met weinig arbeidskrachten kan worden
gewerkt, alleszins wenschelijk"Ook moest
het werkspoor op de kruin van de Honds
bossche verbeterd worden en liet men een
losplaats maken langs het Noordhollands
Kanaal.15
Na het uitbreken van de eerste
Wereldoorlog in 1914 werd bijna alles
snel duurder. Nederland bleef weliswaar
neutraal, maar de oorlog leverde toch
grote moeilijkheden op, ook aan de
Hondsbossche. In 1915 berichtte Van
Foreest in de Algemene Vergadering:
"door de buitengewone buitenlandsche
omstandigheden lijdt de aanvoer van
de steen. Eén lading is onderweg, de
laatste zal denkelijk niet geleverd kunnen
worden"16 De stijgende prijzen van
eerste levensbehoeften oefenden voorts
een opwaartse druk op de lonen uit.
48
CjG/D (OFGEIIICKT ISjfl.)
eS'cf.aqcn, 13/d
lc -O
"ZjB 2/ a c/
zji a 4 £e. o *-
c/ *- v
Secretaris-penningmeester Teengs bewaarde in verband met de controle van de rekening alle nota's.
Hier een nota uit 1910 van de schoenenwinkel van Adolph Schut in Scha gen voor de levering van een
paar duiker schoenen. Regionaal Archief Alkmaar, archief Hoogheemraadschap van de Hondsbossche
1 !r f,