w- De Hondsbossche Zeewering aan het begin van de 19e eeuw Toen Fontein Verschuir in de loop van 1806 betrokken raakte bij het Hoogheemraadschap van de Hondsbossche en Duinen tot Petten, was dit bezig met een groot en kost baar programma tot versterking van de zeewering bij Petten. In 1792 was men op het nippertje aan een door braak ontsnapt. Op 7 december van dat jaar veroorzaakte een zware storm al flinke schade aan de zeewering die des tijds uit een eenvoudige zanddijk bestond, beschermd door voorland in de vorm van een breed strand. Dit strand was in de voorgaande jaren aanmerkelijk afgenomen waardoor de eigenlijke dijk het steeds zwaarder te verduren kreeg. Een tweede storm op 17 december bracht zoveel schade toe, dat dijkgraaf Johan Baert de hoogheemraden en hoofd ingelanden in buitengewone vergadering bijeen riep. Men besloot de dijk snel met zand te versterken en op de zwakste plekken dijkzeilen te spannen.21 Op 23 december sloeg de zee voor de derde keer toe. Om vier uur in de middag stortte de kruin van de stijl afge slagen zanddijk in. Jan Nierop, de schout en secretaris van Schoorl, was hier getuige van. Hij stond samen met vijf anderen op de dijk en gleed met het vallende zand mee naar beneden. Secretaris Van Vladeracken, die ook aan de dijk aanwezig was, bracht 's avonds in Alkmaar verslag uit aan dijkgraaf Baert en een hoogheemraad. Alle sinds begin december uitgevoerde herstelwerkzaamheden waren voor niets geweest. De derde storm had de zanddijk gewoon van de kaart geveegd. Op een bepaalde plek was de totaal door weekte dijk aan de voet nog slechts anderhalve roede (circa 5,5 m.) en aan de kruin nog slechts vier voet (1,2 m.) breed. De toestand was zo kritiek geweest dat de secretaris "...alle oogenblikke een doorbraak te gemoed ziende..." naar vei liger oorden was gevlucht.22 Het bestuur van het hoogheemraadschap zag in dat er iets moest gebeuren om herhaling te voorkomen. Het liet diverse onderzoeken uitvoeren en besloot tenslotte tot de aanleg van uit steen en rijs opgebouwde strekdammen voor de zanddijk om de afname van het strand tegen te gaan. Door het uitbreken van de Bataafse revolutie en de daarop volgende strubbelingen met de dorpen duurde het tot janu ari 1796 voordat de aanbesteding van de eerste hoofden kon plaatsvinden. Bij het aantreden van Fontein Verschuir als rentmeester-secretaris was dit programma nog in volle gang. In 1806 waren in totaal vijftien hoofden voltooid of onder constructie. Na een zware storm in januari 1809 besloot men tot de aanleg van nog eens zes hoofden. Boven dien werd de zanddijk na 1816 over een lengte van meer dan 1600 meter van een steenglooiing voorzien.23 Voor deze werken waren enorme hoeveelheden zware dijksteen noodzakelijk. Die steen werd verscheept vanuit het aan de Schelde gelegen Doornik (Tournai) in het huidi- Sb-rndZar. iJVavat?, dc>der *ZJ£I£-WEE11I2TG rarf dwz, HOlsTDSJlOSSCIIJR., zóo alt dezidr*/ op emdkrsG^eddcw/ öyj&ms tcs Xi&ri/ acvrcarC den/ jjgz door J a ïi Nierop <Sc/iü ic£c7l Se,cvg£nrtstt ScAoorl/ e?i/^arnp iddeitSr teen Miitw Sbtitr*. rJft /ja eeu Je- eUteeeaatJtf- Jat jdnde&aetike- Jar Zt dj. dnrj.lffde rydena in- Jfgt' zyetde, Aet mei efdfordmtta r inden- alAur 1$ at-jf tftm jLvytb wifC .neaxrrJd ruinen-Je. Zeer -Trio.; der Zenraerüiy nm- Jee dfftrmedee te xffn.lpili dffn/napanbm-jj enje", nndaaatrrm mi iov 7 £Êaxm£er J/ffi ■Gtiivpttitrrdrdm- 8 dDettmbtrjyy*. i-ireyia. tepyitm 1 AfffOe dr~yeóïid£7Jc crdlt.ieir Jtye£/Lr jety 'nfritee Cf dm te dlaeeabtejfe'j mjncJJefr l'-l -t tinnen *lAuret»nJc iwrnv iff ïfmd- fciac, eeUitnry, mrt.iff jnrfebiarM. redr kvvaw. de faaeOr Jer ttaeunflev*<-ïf .-x-.iientfrSf rxéi tefd, .JiiidcfdtJrrfA.b c nvrf trfreutapn AeSyemidde/de miiiwwtf'. binnen/de- Zeereen J&tteeife~7aexdx6auebfr >1 .der- Zoemer Lrty. natrdatjèyCeadtitieeAe in.de/ ehmveieedes ie/xdens, by de Zr'emnter/ieeln \if tf! ifnu' den/''Storm/ ên/itujenfar*anenr Weter^-leeds' run/ dens .1,4 JPf/eaeber yyoitr- yeAfJeyc/Jui/jprvfij ar£ rapt r far?tr fiebecfZ e-mrtandeyJtr/f/a- at/Ae& *Jïdft^e*fAr, veerMe.u yeraeidiï eve-dilHpltaaefp dien/yfJeni,aiurJt^tn/JeftffJrcud. riereCi zij te- deeidefyier- if ,-f neet/ rre ev&tfcn/ (Aier in tref aa, titar /c(> g&tA' eaKSjfeeÉ enrér didu&/feedAeid ie treiceeAry ratfdétyi atit *v*.fiegJa-Aaf> pnjute_fcm/rjat" nuf dtj. itftr (ft natr+ Muf Jen- ±f ffiLann,. tjfVUpfcfftrJ', Jtfff-f JDffani'jjyt.' ifm-n. -foiJpJur:., Jat: Mt£ f/iffrt. Jt.yrA,-f£ .irmn-, atnar ï.-$G nat f ejulti, der èiAH/ny7f,yinf rar *ffyat3P:f*stn/jffiaiea'. Mtdxt nun-n-xmrtytj Je.-{.'ffit ey b i*nttp*j/term'ifadts,tn>b& Ananj, ia Aeryit- ran be,, nliffn-yfaamifenden Hdie/Zrietd'ifndr- Ayene!3ain.tn-wuèr -Je meet IA' ouuturtvp went, j'jv dceeAetli/ ixituttlrtyine in/teA eeiyJt- a yfffwwr Art rrerftii/t restejf/dff/ie, der bóuuey/,-eyóry mi. Xef iCref-yvitr Mf deer*vrj£ye*erdan ert eb rerjmelt -eid tjr refer Aefbe/t dreêërenif.rs J.if.ijf wafer ik IffiMVf, 4 rjYlfrfli baren -JStaer erieer ree .yi/j/bejen Door het oog van de naald. De Zeewering voor en na de stormen van december 1792. Boven het profiel voor de stormen, in het midden het profiel na de storm van 7 december en onder na de storm van 23 december. Ets door G. van Baarsel naar tekeningen door J. Nierop volgens op 8 en 24 december 1792 uitgevoerde metingen. 8 DIJKSTEEN - BRUSSELSE MODE - VUILNIS HHN 50 GEMENEDIJK 221259.indd 02-12-2005 11:42:59

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Uitgave Kring van Vrienden van de Hondsbossche | 2005 | | pagina 8