Noten bij 'Als d'oceaen verwoet, blies. 58. WFA, SAH 1112 (bergnr. 26350: 'Demonstratie'. 59. WFA, topografisch-historische atlas, plaatsnummer lg34. Op de kaart is de Wormer (1626) al ingepolderd, de Heerhugowaard (1631) nog niet. 60. WFA, SAH 1112 (bergnr. 26350: 'Demonstratie', art. IIIIC LVIII. 61. Ibidem: art. IIIIC XC tot en met VIC. 62. Ibidem: art. V0 XCVIII. 63- WFA, SAH inv.nr. 1112 (bergnr. 2633a): Akte van attestatie, 10-8-1638; ibidem (bergnr. 26350: 'Demonstratie', art. IIIC XV. 64. Boon (1988), 61. 65. Ibidem, 62. 66. WFA, SAH 1112 (bergnr. 26350: 'Demonstratie', art. IIC XLVII. 67. WFA, Oud-rechterlijk archief stede Schellinkhout inv.nr. 4769. Met dank aan Jan Schouten (Hoorn). 68. Zie: WFA, SAH inv.nr. 1112 (bergnr. 2635f). 69. De Hondsbosse Zeewering had de omgekeerde weg afgelegd. Keizer Karei V schafte in 1555 het gemeenschappelijk onderhoud af en bepaalde dat de zes kavels (Duinkavel, Waterland, Drechterland, Vier Noorder Koggen, Geestmerambacht en Schager- en Niedorper- koggen) voortaan elk een eigen park in onderhoud kregen. Zie: Thijssen, 5. 70. De Vries, 482-483. 71. Tenzij anders wordt vermeld, is het hierna volgende gebaseerd op: J. de Bruin, 'De pertinente generale caerte' van West-Friesland (1651-1654) en de landmeter Johannes Dou': Caert-Thresoor. Tijdschrift voor de geschiedenis van de kartografle in Nederland, 19 (2000), 1-7. 72. WFA, topografisch-historische atlas, plaatsnummers 6dl2-l4. De kaart van Drechterland bestond uit meerdere bladen. Alleen het oostelijke en middelste gedeelte zijn bewaard gebleven. 73- M. Hameleers, West-Friesland in oude kaarten (Wormerveer 1987), 54-55. 74. WFA, archief Ambacht van West-Friesland genaamd Drechterland (ADr) inv.nr. 621. 75. M. Hameleers, 'De vier gedrukte kaarten van Uitwaterende Sluizen': Wieringa, 87. 76. J. de Bruin en S. Jong, 'Zwaagdijk op een kaart uit het midden van de 17c eeuw': Jaarboek 2001. 4C jaaruitgave van de Historische Stichting 'De Cromme Leeck' (2001), 16-23. 77. WFA, Stadsarchief Medemblik inv.nr. 203 (bergnrs. 1010 en 1011). 78. WFA, Dorpsarchief Abbekerk inv.nr. 10. 79. Het percentage ontbrekende huizen is voor Opmeer en Twisk bere kend op ruim 10 Zie: P. Boon, Bouwers van de zee: zeevarenden van het Westfrieseplatteland, c. 1680-1720 (Den Haag 1996), 14. 80. Zie: ADr, inv.nrs. 1660-1692; SAH inv.nr. 1112 (bergnrs. 2636-2637); archief Ambacht van West-Friesland genaamd de Vier Noorder Koggen inv.nrs. 1925-1953- 81. De Vries, 484. 1P. Boon, Bouwers van de zee, zeevarenden van het Westfriese platteland c. 1680-1720 (Den Haag 1996), 12-24, 28-32, 37, 42; C.M. Lesger, Hoorn als stedelijk knooppunt, stedensystemen tijdens de late middeleeuwen en de vroegmoderne tijd (Hilversum 1990), 153-156. 2. Zie voor een overzicht van al het overstroomde gebied M.K.E. Gottschalk, Stormvloeden en rivieroverstromingen in Nederland, dl. III: de periode 1600-1700 (Assen/Amsterdam 1977), 259-281. 3. Boon, 39-40; Lesger, 153-154. 4. H. Schoorl, 'De dijkdoorbraak in Scharwoude in 1675 en een tot nog toe onbekende kaart van Dirk Pietersz. Abbestee van de dichting van dit gat', West-Frieslands oud en nieuw (WFON) 34 (1967), 100-108, ook opgenomen in idem, Kust en kaart. Artikelen over het kaart beeld van het Noordhollandse kustgebied (Schoorl 1990). 5. 'Een monument op de Westfriesche Omringdijk', WFON 43 (1976), 7-12. De plaatsing van het monument werd mede mogelijk gemaakt door de bij de dijk betrokken waterschappen. 6. J.J. Schilstra, In de ban van de dijk. De Westfriese Omringdijk (z.p., 1974). 7. Gottschalk, 259-281. 8. H. Lambooij, Stormvloeden en menselijk falen (10e uitgave Vrienden van de Hondsbossche 1992), 1. 9. P.H. Gallé, Stormvloeden langs de Noordzee- en de Zuiderzeekus ten (Leiden 1917). Zie over de overstroming van 1916 J.T. Bremer, De watersnood van 1916 in de Anna Paulownapolder (Schoorl 1988). Een recente studie over de ramp in Waterland en de Zaan streek ontbreekt vooralsnog. Een korte inleiding biedt H.S. Danner e.a., ...Die water keert. 800jaar regionale dijkzorg in Hollands Noorderkwartier (Alkmaar/Edam 1994), 37. 10. Gallé, zie ook idem, Voor honderd jaren, 3, 4 en 5 februari 1825 (Amsterdam 1925). 11. D.G. Noordlandt, Kort verhael van de ongemaecken die het Noor- derlandt over-gekomen zijn, door een tweede Alderheyligen water- vloedt tusschen den 4. en 5. november 1675 (Hoorn 1677), 2. Een exemplaar van dit zeldzame boekje is aanwezig in de UB Leiden. 12. Ibidem, 1-2; G. Brandt, Historie der vermaerde Zee- en Koop-stadt Enkhuizen, 2e druk vermeerderd door S. Centen (Enkhuizen 1747), 432. Het ook door Gottschalk uitgebreid gebruikte memoriaal van Heijnen bevindt zich in Regionaal Archief Alkmaar (RAA), archief Ambacht van Westfriesland genaamd het Geestmerambacht (AGA) inv.nr. 428. Costerus nam een overzicht van Westfriese watersnoden op in zijn Nederlandts Vloek en Zegen ofte Vernieuwde gedachte- nisse van Godts Oordeele en Weldaden (Hoorn 1693) voorafgaande aan een op 5-1-1676 gehouden boetepredikatie. Dit overzicht is over genomen in WFON 43 (1976), 14-20, waarnaar hier verder wordt ver wezen. 13. Costerus, 16-17. 14. Westfries Archief (WFA), archief Ambacht van Westfriesland genaamd de Vier Noorder Koggen (AVNK) inv.nr. 1, fol. 46r.-47v. 15. Gottschalk, 267. 16. Noordlandt, 2. 17. Costerus, 17. Zie over de storm van 5-12-1665 Gottschalk, 214, 219-221. 18. Ibidem. 19. Het betreft een anoniem gepubliceerd pamflet getiteld Verhael der inbreuck van wateren in Noort-Hollandt, bestaande uit een op 6- 11-1675 in Hoorn geschreven brief met een vervolg daarop van de volgende dag. Het pamflet wordt samengevat in Gottschalk, 266-267. 20. Noordlandt, 2; Costerus, 17. 21. Resolutiën Staten van Holland, 25-11-1676, punten beschrijving; J.W. Veenendaal-Barth, V.L. Vree (eds.), Particuliere notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stelling- werff en S. Schot, dl. V (den Haag 1995) nrs. 133, 524, 1178. 22. Bij deze en alle navolgende omrekeningen van lengtematen is uitge gaan van de Drechterlandse voet (=0,326 m.) en roede (=3,92 m.). 23. Waterlands Archief (WA), archief Hoogheemraadschap van de 60 EEN GEMENE DIJK?

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Uitgave Kring van Vrienden van de Hondsbossche | 2004 | | pagina 60