financiering van buitengewone dijkskosten voortvloeiende
uit stormschade.8
Zo bleef het niet alleen in het echt, maar ook op papier
stormen rond de Omringdijk. Maar bezweken is hij nooit
meer. De kwaliteit van het onderhoud was door een serie
maatregelen van de grafelijkheid al sterk verbeterd. Begin
17e eeuw had het middeleeuwse dijken bij hoefslag vrijwel
overal plaats gemaakt voor gemeenschappelijk beheer.
Hierdoor was het draagvlak voor het dijkonderhoud al sterk
vergroot. De uitkomsten van het Groot Proces betekenden
een verdere uitbreiding van de financiële basis onder de
Omringdijk. Er kwant ook een veel scherper toezicht. Vanaf
1650 hielden de ambachten over en weer hun dijken nauw
lettend in het oog via het college van hoofdingelanden van
West-Friesland. Naar aanleiding van de watersnood van
1675 werd daar bovenop in de vornt van de superintenden-
tie nog een extra controlerende instantie ingesteld met
ruime bevoegdheden. Hiermee kregen de plannen van
Filips van Bourgondië uit 1436 bijna 250 jaar later toch nog
een vervolg.
Het college van hoofdingelanden bleef in stand tot 1921
en de verdeling van de dijkskosten geschiedde tot dat jaar
ook nog steeds volgens de einduitspraak van 1695 gevallen
in het Groot Proces. Pas na de watersnood van 1916 werd
aan alle oude regelingen uit de 17e eeuw een einde gemaakt.
De dijken van Waterland en de Anna Paulownapolder bra
ken met een grote overstroming tot gevolg en langs de
Omringdijk was de situatie te Andijk kritiek. Dit vormde
voor de provincie aanleiding om het beheer van de zeedij
ken en de belangrijkste secundaire waterkeringen in één
hand te concentreren. Hiertoe werd in 1919 het Hoogheem
raadschap Noordhollands Noorderkwartier opgericht. Het
begon twee jaar later met zijn werkzaamheden en nam de
Omringdijk van de ambachten over.9 Na enkele water
schapsconcentraties is de monumentale dijk sinds 1 januari
2003 toevertrouwd aan het nieuwe Hoogheemraadschap
Hollands Noorderkwartier. Dit is momenteel bezig met een
uitgebreide verzwaring van de oude zeedijken van de Vier
Noorder Koggen en Drechterland. De werkzaamheden aan
het dijkvak Medemblik-Enkhuizen werden in 2004 afge
rond en het hoogheemraadschap is bezig met de voorberei
ding van een soortgelijk project voor de oude Zuiderdijk
van Drechterland.
58
EEN GEMENE DIJK?