Rondom de Omringdijk
Al jaren leefde binnen het bestuur van de Vrienden van
de Hondsbossche de wens een uitgave santen te stel
len over die andere beroemde dijk in Noord-Holland, de
Westfriese Omringdijk. Dit voornemen kreeg een extra
impuls door het in november 2003 door de Commissie
Geschiedschrijving van het Westfries Genootschap en de
Fryske Akadenty in het Zuiderzeemuseum georganiseerd
symposium. Dit was geheel gewijd aan de stimulering van
de bestudering van de Westfriese geschiedenis. Diverse
bestuursleden van de Vriendenkring woonden het sym
posium bij en het vormde aanleiding ont eindelijk eens
vaart te maken met het oude plan. Het resultaat ligt nu
voor u. Het is in feite een dubbelnummer waarin twee
onderwerpen uit de historie van de Omringdijk worden
besproken die nauw verband met elkaar houden. In het
eerste deel wordt de geschiedenis van het dijkbestuur in
West-Friesland tot 1637, het Groot Proces en het hiermee
verband houdende kaartmateriaal besproken. In het twee
de gedeelte staat de watersnoodramp van 1675-1676 en
zijn bestuurlijk-politieke nasleep centraal. Het lijkt op het
eerste gezicht misschien allemaal wat saai, zeker die juri
dische strijd van het Groot Proces met zijn eindeloze serie
van memories, getuigenverklaringen, replieken, duplieken
enzovoort.Toen Johan Schilstra begon aan het overbeken
de boek In de ban van de dijk had hij er wellicht ook
wel een beetje een hard hoofd in. Hij schreef in het voor
woord dat de geschiedenis van de oude en onmisbare dijk
eigenlijk erg eentonig was en vol zat met herhalingen. Het
ging niet om een indrukwekkende historie, maar om heel
veel droge stof, aldus Schilstra in 1974. Vervolgens weer
legde hij dat alles zelf door een meeslepend epos over
de Omringdijk te schrijven dat de lezer vanaf de eerste,
veel geciteerde regel - "Er is langer aan gewerkt dan aan
de pyramiden, kathedralen en de Chinese muur" - in de
ban hield. Ons verging het anno 2004 - 30 jaar na Schilstra
- niet anders.Wij hadden beide moeite om een punt achter
het onderzoek te zetten omdat er steeds weer nog zoveel
meer wetenswaardigs in de archieven te vinden bleek en
de prachtige kaarten uit de 17e eeuw steeds weer andere
vergezichten op West-Friesland opleverden. Hopelijk sche
mert iets van die betrokkenheid in deze 21e uitgave van
de Vriendenkring door.
DiederikAten
Jan de Bruin
Scharwoude, 5 november 2004. Foto C. de Gooyer.
EEN GEMENE DIJK?