Herziening van het reglement van de Hondsbossche, 1717
Hiervoor is al even het huishoudelijk reglement van 1671
aan de orde gesteld. Dit reglement was het resultaat van
een herziening van een oudere verordening uit 1654. In
1717 bogen de regenten van de Hondsbossche
zich weer over het reglement. Evenals de herzieningen
van 1654 en 1671 betrof het geen wijziging van de
bestuursinrichting of de organisatie, maar ging het puur om
een bezuinigingsmaatregel. In de loop der jaren waren
de bestuurs- en beheerskosten namelijk steeds verder
opgelopen, met name de uitgaven aan maaltijden en andere
verteringen in het gemenelandshuis. Het bestuur bragt
zelfs gasten mededie een uitstapje naar de zoo hoogst
belangrijke zeewering en het rijkelijk onthaal van de
Heeren Regenten niet versmaadden aldus de befaamde
waterschapshistoricus G. de Vries Az. in 1855.™
De Amsterdamse regent Hans Bontemantel heeft
ooit zo n uitje beschreven. In opdracht van de burgemees
ters van Amsterdam -deze stad leverde twee hoofdinge
landen- reisde hij samen met zijn mede-gedeputeerde
op 28 juli 1653 via Purmerend en Alkmaar naar Petten.
Na aankomst namen ze hun intrek in het gemenelandshuis.
De dag daarop vond de schouw plaats. Alle gasten reden
in hun eigen koets langs de Zeewering en keerden na
afloop terug naar het gemenelandshuis voor de maaltijd.
Bontemantel vertelt van de gewoonte dat een nieuw
bestuurslid eerst moest verhenssen"de hensbeker
moest ledigen. Die beker was een reusachtige bokaal,
...daerin gaet een kanne wijn, sijnde achtcantich,
besneeden met de waepens van de steeden en ca veis...
aldus Bontemantel.71 Verder had "Yder geselschap...
volgens gewoonte sijn waegen versien met vrouwen,
kindren en ander geselschap, soodat omtrent tsestich aen
tafel saeten'.72
Dat allemaal op kosten van de ingelanden. Typerend
is dat Hildebrand het eeuwen later in een van zijn schetsen
in de Camera Obscura nog heeft over de beroemde
Hondsbossche "...tot welker instandhouding zooveel
paalwerk en zooveel maaltijden onvermijdelijk zijn'73
In het jaar volgende op Bontemantels commissie aan de
Hondsbossche probeerde men paal en perk aan deze prak
tijken te stellen. Het in 1654 vastgestelde reglement bepaal
de onder andere dat er jaarlijks nog maar driemaal zou wor
den geschouwd en dat er voortaan.geen Hooft-Ingelan-
den, Dykgraaff ofte Regenten eenige Playzler ofte ver
maak van Jagen of uit Ryden zal mogen doen, als op zyn
eigen kosten... Hetzelfde gold voor de maaltijden. Gasten
waren nog steeds welkom, maar "zoo iemand gezelschap
meede brengt.voor een Mansperzoon zal betalen 25.
stuivers, voor een Vrouwsperzoon 15. stuivers, en voor
een Kint 10. stulvers leder maaltyt.Door de beperking
van het aantal bijeenkomsten liepen de inkomsten van de
kastelein natuurlijk terug. Daarom kreeg hij de eerder
besproken vergoeding voor het gebruik en de slijtage van
de inboedel van het gemenelandshuis.74
Ook na 1654 bleven deteercosten" van de bestuursle
den zelf op de drie gebruikelijke vergaderingen van Letare,
Beloken Pasen en Jacobi voor rekening van de Hondsbos
sche. De kastelein moest die kosten wel noteren en eer alle
vogels gevlogen waren een rekening opmaken en door vier
bestuursleden laten ondertekenen ...zonder daar naar
lets by Iemand meer zal mogen verteert worden.,75
Het effect van de maatregelen van 1654 ebde kennelijk
al snel weg, want in 1671 bleek een algehele vernieuwing
en verscherping noodzakelijk. Nu werd bepaald dat de
hoofdingelanden een vast bedrag voor hun reiskosten kre
gen. Verder moest...Ijder syn eygen verteerlnghe aen den
kasteleljn...betalen, soo voor hem selffs alsmeede voor
alle sljn bij hebbende geselschap.sonder Ijets ten laste
vanden Hontsbossche te mogen brengen ".76 Hoewel alleen
de hoofdingelanden met name worden genoemd, gold deze
regel beslist voor iedereen.
Hoewel het reglement glashelder was, kwam er toch
weer de klad in. In maart 1708 wordt duidelijk dat de kos
ten van de maaltijden toch weer door de Hondsbossche
werden gedragen. Op 21 maart van dat jaar besloot men
namelijk dat de kastelein voor de maaltijden tijdens de drie
lilii
Je -Jawrr -
riri
Profiel van de Zeewering bij het nieuwe pomphuis met rechts de Noordzee. Op de voorgrond een voornaam gezelschap in een rij
tuig, mogelijk regenten van de Hondsbossche tijdens de schouw. Uiterst links een waterschip waarmee zeewater naar Alkmaarse
zoutziederijen werd vervoerd. Detail uit een driedubbele profieltekening door A. Velsen en M. Walraven, juni 1714.
ABRAHAM BLUZÉ (1657-1720) 23
