WESTFRIESE VRIJHEID IN GROOT-GEESTMERAMBACHT
Het Waterschap Groot-Geestmerambacht is evenals Het Lange Rond tot stand gekomen op basis van
de inmiddels succesvol gebleken structuur. Zonder problemen ging dat evenwel niet. Naast de be
zwaren die de schaalvergroting en de doortastende handelwijze van 'Haarlem' overal hadden opgeroepen
stonden ook hier de vragen naar de grootte en de begrenzing van de concentratie centraal. Moest er één
superwaterschap van circa 40.000 hectare komen voor westelijk West-Friesland en de Kop van Noord-
Holland samen, of zouden het er twee kleinere worden? Bij Van Dis ging de voorkeur uit naar de eerste, in
het gebied zelf opteerde men uiteindelijk voor de tweede oplossing.
Heerhugowaard en Geestmerambacht
In westelijk West-Friesland voerden twee polders de boven
toon: de Heerhugowaard, een droogmakerij van 3.788 hectare,
in de jaren zestig gefuseerd met de vier inliggende polders, en
de beroemde vaarpolder het Geestmerambacht van in totaal
5.300 hectare. In het voorjaar van 1972 werd in de vergadering
van hoofdingelanden van de Heerhugowaard voor het eerst
gediscussieerd over de aanstaande concentratie van water
schappen in Noord-Holland. Het dagelijks bestuur had zich
toen al tegen verklaard. Men zag echter wel in dat deze ont
wikkeling niet tegen te houden was. De situatie in de polder
Geestmerambacht werkte de concentratie nog sterker in de
hand. Nadat op 22 december 1964 de grondeigenaren van de
vaarpolder met zevenennegentig procent gestemd hadden voor
een algehele ruilverkaveling, ging tussen 1968 en 1976 5.660
hectare van het romantische 'Land van de Duizend Eilanden',
een gebied, doorsneden door talloze slootjes met een totaal
wateroppervlak van 900 hectare, op de schop. De cultuurhisto
risch boeiende, maar sociaal-economisch niet langer te hand
haven vaarpolder van zogenaamde opengrondstuinders, met
bezittingen van gemiddeld drie hectare groot in verspreid lig
gende kaveltjes van ongeveer een halve hectare, werd zonder
veel fantasie getransformeerd in een rechttoe-rechtane rijpol
Tijdens een historische stemming op 22 december 1964 verklaarde ruim 97 procent van de grondeigenaren gich voor ruilverkaveling en herinrichting van dit oude 'rijk der
duigend eilanden'. Opname uit circa 1930 van Broek op Ijxngedijk.
55