0
Arie Barendregt, laatste dijkgraaf van de Scherm eer, eerste dijkgraaj van Het
lamge Kond.
den gesprekken gevoerd tussen de studiegroep rond het
Alkmaardermeer samen met zijn tegenhangers voor de duin
kant en de polders westelijk van de Zaan om te onderzoeken
of en hoe aan de wens van Van Dis voor een grotere concen
tratie voldaan kon worden. In totaal vergaderde in de volgende
tweeëneenhalf jaar de gecombineerde stuurgroep tweemaal
plenair, de hieruit gevormde contactgroep viermaal, en de
ambtelijke werkgroep liefst zestien keer.
Het resultaat van de gesprekken was in het najaar van 1973
een structuurschets voor een nieuw heemraadschap, dat zou
bestaan uit de noordelijke en zuidelijke duinwaterschappen, de
waterschappen ten noorden van het Noordzeekanaal (tot aan
de Zaan) en de waterschappen in 'De Groene Long'. Deze
regio's zouden meteen de vier afdelingen van de nieuwe orga
nisatie vormen, ieder met een eigen bestuur, bestaande uit een
heemraad en hoofdingelanden afkomstig uit die afdeling. Op
deze manier hoopte men de gevreesde afstand met de basis in
de polders te verkleinen. De uitwerking van de structuurschets
ging in januari 1974 van start. Er kwamen subwerkgroepen
voor de bepaling van de exacte begrenzingen en de indeling
van het waterschap in kiesdistricten alsmede de regeling van de
omslag. Die verschilde van polder tot polder en daarom was er
een 'toegroeiingsregeling' nodig.
Een zeer moeilijk punt vormde de positie van de afdelin
gen. Barendregt wenste dat die publiekrechtelijke bevoegdhe
den kregen. Wentink was het daar volkomen mee eens en
hamerde ook nog op het recht van iedere afdeling om een
eigen begroting op te stellen. Van Dis gaf in een vergadering
van de studiegroep van 26 juni 1975 aan hier niets voor te
voelen. De verantwoordelijkheid voor alle handelingen van het
nieuwe heemraadschap moest bij het college van dijkgraaf en
heemraden liggen en niet gedeeld worden met afdelingen.
Aangaande het budgetrecht wilde hij niet verder gaan dan dat
iedere afdeling een prioriteitenschema met kostenraming kon
indienen. Dijkgraaf en heemraden stelden dan op basis daar
van een begroting samen. De grenzen vormden nog aanleiding
tot een aparte discussie. Het Heemraadschap Wormer, Jisp en
Nek had - overigens tevergeefs - aangegeven aansluiting bij de
nieuwvorming rond het Alkmaardermeer boven het fusiewa
terschap De Waterlanden te prefereren. Een ander punt was
de noordgrens. Konden de waterschappen vanaf Bergen niet
beter bij de concentratie Groot-Geestmerambacht worden
gevoegd? Ook dit ging niet door.
De tijd begon langzamerhand te dringen, want GS wilden
het nieuwe Heemraadschap per 1 januari 1976, dus binnen hun
zittingsperiode, in werking hebben. Dat was wat al te optimis
tisch gedacht. Het probleem Wormer, Jisp en Nek loste zich
onder druk van Van Dis op: de gedeputeerde benadrukte de
eenheid van De Waterlanden, zoals die ook in het Streekplan-
Waterland tot uiting kwam. Op 26 november 1975 installeerde
Van Dis tenslotte de VC om de overgang van de zevenendertig
betrokken polders naar één te regelen. Er moest onder andere
nog een naam worden bedacht. De VC onder leiding van
Barendregt kwam op 14 januari 1976 met de naam 'Heemraad
schap Het Lange Rond'. Deze formulering was door Wentink
na tussenoplossingen als 'Van Rondom het Lange of Alkmaar
der Meer' en 'Rond het Lange Meer' ontwikkeld. Het ging
immers om een concentratie van waterschappen rond dit meer.
In augustus ging het definitieve ontwerpreglement naar
Provinciale Staten. Er werd nu niet meer van Heemraadschap,
maar van Waterschap gesproken, mogelijk naar analogie van het
drie jaar eerder opgerichte 'Waterschap' Westfriesland.
De held sterft niet...
Gp 13 september 1976 vond de beslissende vergadering van
de Staten plaats. Er bestond zowel bij leden van het CDA, de
VVD en de PvdA moeite met de wachtgeldregeling. L.J.A.
Vollebregt (CDA) vond het onredelijk dat deze last compleet
bij het nieuwe waterschap kwam te liggen. De provincie moest
minstens een gedeelte - hij dacht aan zeventig procent - voor
zijn rekening nemen en hij dreigde met een motie in deze zin.
Zo hieven de polderlasten laag. Dijkgraaf T. Wentink (rechts) en heemraad P.
Putter van de Uitgeester- en Heemskerkerbroekpolder controleren persoonlijk een
opvoerinstallatie.
53