52. RANH, CLA inv.nr. 1444, Recueil..., pp. 323, 329; Brouwer, pp. 237-
238.
53. Brouwer, p. 241; RAA, AHH inv.nr. 38, pp. 277-278; inv.nr. 218, pacht-
voorwaarden 1760.
54. RAA, AHH inv.nr. 6og. Zie over de sluisvisserij in Holland het proef
schrift van P.J.E.M. van Dam, Vissen in veenmeren. De sluisvisserij op aal tussen
Haarlem en Amsterdam en de ecologische transformatie van Rijnland, 1440-1530
(Hilversum 1998).
55. RAA, AHH inv.nr. 609; inv.nr. 54, 4-1-1813; inv.nr. 36,12-5-1813, 4-5-
1814,3-5-1815.
56. RANH, CLA inv.nr. 1444, Recueil..., p. 162. Zie voor een beschrijving van
het "hennen schilt" G.J. Boekenoogen, DeZaanse volkstaal (met aanvul
lingen door G.J. Boekenoogen en K. Woudt) (Zaandijk 1971), p. 143.
57. Ibidem, p. 234; RAA, AHH inv.nr. 38, pp. 276-277; Brouwer, p. 240. Een
tal is circa 200 stuks paling, zie Van Dam, p. 244.
58. RAA, AHH inv.nr. 609, sluiskeur 1760 (citaat); Brouwer, p. 237. Zie voor
een handzaam overzicht van de ontwikkeling van de Zaanse industrie
onder het lemma "economische geschiedenis" door A. van Braam in L.A.
Ankum e.a., red., Encyclopedie van de Zaanstreek (Wormerveer-Zaanstad
I99I)
59. RANH, CLA inv.nr. 1444, Recueil..., pp. 330-33D RAA. SA voor 1815
inv.nr. 2127, pachtvoorwaarden 1645.
60. Ibidem, pp. 347-348; RAA, SA voor 1815 inv.nr. 2127, pachtvoorwaarden
'645.
61. Zie voor deze, en andere praktijken om stroming in het water te houden
Van Dam, pp. 44-46,148-151.
62. RAA, AHH inv.nr. 613, 24 tm. 31-7-18x8; inv.nr. 38, p. 284. Dit register
hebben wij niet kunnen vinden. Het is waarschijnlijk verloren gegaan.
63. SAW, AHUS inv.nr. 1564, sluiskeur 1619; RAA, AHH inv.nr. 609, idem
1760.
64. RAA, SA voor 1815 inv.nr. 2127, 18-3-1613; AHH inv.nr. 609, sluiskeur
1760; RANH, CLA inv.nr. 1444, Recueil..., pp. 250, 256.
65. RAA, AHH inv.nr. 3, 22-4-1744.
66. Ibidem; inv.nr. 609, sluiskeur 1760.
67. De familie Cardinaal was betrokken bij de scheepsbouw en houtkoperij,
walvisvaart, traankokerij en touwslagerij, zie Encyclopedic van de Zaanstreek,
p. 144.
68. RAA, AHH inv.nr. 51, 7-8-1781; inv.nr. 53, 7-12-1806; inv.nr. 610,17-4,
10-7,1-8,15-8 en 29-8-1799.
69. Ibidem, inv.nr. 610, z.d.
70. Ibidem, 5-6-1822.
71. Ibidem, 2-1-1869; inv.nr. 41, p. 11.
72. SAW, AHUS inv.nr. 1104, pachtvoorwaarden 1551, 1557-
73. RAA, SA voor 1815 inv.nr. 2127, pachtvoorwaarden 1724.
74. Ibidem, pachtvoorwaarden 1707.
75. RAA, SA voor 1815 inv.nr. 2127, pachtvoorwaarden 1557; AHH inv.nr.
218 (citaat); SAW, AHUS inv.nr. 1104, pachtvoorwaarden 1551.
76. RAA, SA voor 1815, inv.nr. 2127, pachtvoorwaarden 1645. De betalings
termijnen werden naderhand enkele malen licht gewijzigd.
77. RAA, AHH inv.nr. 1, 1-4-1699 (citaat); inv.nr. 2127, pachtvoorwaarden
1707. Het genoemde uitvoerverbod werd op 16-10-1698 afgekondigd in
verband met een ernstige schaarste van graan en daardoor sterk geste
gen prijzen, zie J.G. Dillen, 'Dreigende hongersnood in de Republiek in
de laatste jaren der zeventiende eeuw', in: idem, Mensen en achtergronden
(Groningen 1964), pp. 193-226.
78. SAW, AHUS inv.nr. 1104, pachtvoorwaarden 1551; RAA, SA voor 1815
inv.nr. 2127, pachtvoorwaarden 1707,1724; AHH inv.nr. 218, pachtvoor
waarden 1760.
79. RAA, SA voor 1815 inv.nr. 2127, pachtvoorwaarden 1707,1724.
80. AWG, oud-archief Medemblik inv.nr. 1518B, kanttekening bestuurslid
van deze stad op de rekening van 1632.
31
81. Borger, Bruines, pp. 58-59.
82. RAA, AHH inv.nr.810, memorie Alkmaar; zie ook Aten 1995, pp. 132-
137; Borger, Bruines, pp. 59-60.
83. Ibidem, zie ook SAW, AHUS inv.nr. 16, 12-2-1701, 7-7-1703.
84. AWG, OAH inv.nr. 2628B, petitie 1641; RAA, AHH inv.nr. 1, 29-3-1650.
85. RAA, AHH inv.nr. 1, 20-3-1697; inv.nr. 49, 22-1-1697; inv.nr. 38, pp.
223-226; SAW, AHUS inv.nr. 16, 23-3-1697.
86. Ibidem, inv.nr. 810, memorie Alkmaar; inv.nr. 1,18-10-1707 (citaat);
AWG, OAH inv.nr. 2628C, resolutie 18-5-1722; SAW, AHUS inv.nr. 18, 3
en 12-5-1722.
87. RAA, AHH inv.nr. 38, pp. 222-223, 232-236.
88. Ibidem, pp. 228-230.
89. Ibidem, pp. 230-231, 243, 251, 256.
90. Ibidem, inv.nr. 1, 4-6-1671; inv.nr. 49,11-5-1700.
91. Ibidem, inv.nr. 2, 24-2-1722.
92. RAA, SA voor 1815 inv.nr. 2133,1721; AHH inv.nr. 50, 25-10 en 13-11-
1721,1-5-1722; inv.nr. 2, 24-2-1722; inv.nr. 64, 9-3-1722.
93. RAA, AHH inv.nr. 2, 29-5 (citaat) en 17-6-1722; J.A. Kluppel, ed.,
Nalezing tot de verzameling van stukken van 1388 tot 1598, betrekkelijk
het Hoog-Heemraadschap van den Hondsbossche en Duinen tot Petten
(Alkmaar [1862]), reg.nr. 180; vgl. met Brouwer, pp. 243-244.
94. Ibidem, inv.nr. 50, 29-12-1722,11-4 en 13-12-1723.
95. RAA, SA voor 1815 inv.nr. 2127,11-1-1724, 8-4-1724, pachtvoorwaarden
1724; AHH inv.nr. 2, 21-4-1723,11-1 en 19-4-1724; vgl. met Brouwer, pp.
244-246.
96. RAA, archief ambacht van Westfriesland genaamd het Geestmerambacht
inv.nr. 61, borderel 1724.
97. SAW, AHUS inv.nr. 1073; RAA, AHH inv.nr. 50, 26-6-1724.
98. RANH, CLA inv.nr. 1444, Recueil..., p. 300.
99. RAA, AHH inv.nr. 1, 24-3-1656; SA voor 1815 inv.nr. 2134, borderellen
1701 e.v. jaren. Helaas is het niet goed mogelijk een beeld van de
opbrengst van de convooien en licenten in Zaandam te geven, zie hier
over C.M. Lesger, Hoorn als stedelijk knooppunt. Stedensystemen tijdens de late
middeleeutven en vroegmoderne tijd (Hilversum 1990), p. 44, noot 60.
100. RAA, AHH inv.nr. 68, 3-7 en 8-8-1811; inv.nr. 54,1-8-1811.
101. D. Aten, intern memo Hoogheemraadschap van Uitwaterende Sluizen
over de wapenstenen.
102. RAA, AHH inv.nr. 218.
103. Ibidem.
104. J. Honig Jsz.Jr. Geschiedenis der Zaanlanden (z.p., [1849)dl. 2, p. 269; G.J.
Honig, ed., 'De landing van het Engels-Russisch leger in Noord-Holland
(september-october 1799)', DeZaende4 (1949), p. 369.
Zie over de invasie ook H.Th.M. Lambooij e.a., 'De schoonheid van de
eenvoud', Johan Schilstra, de Hondsbossche en de invasie van 1799', 15e
uitgave kring van 'Vrienden van de Hondsbossche' (Edam 1999).
105. RAA, AHH inv.nr. 218.
106. Ibidem, inv.nr. 6,1 en 6-5-1801; inv.nr. 218; inv.nr. 67, 2-8-1800; inv.nr.
61,18-9-1800; inv.nrs. 395, 396; D. Aten, 'Oorlog in het Noord-
Hollandse polderland. Waterlinies en waterschappen tijdens de invasie
van 1799', Tijdschrift voor waterstaatsgeschiedenis 8 (1999) nr. 1, p. 8.
107. Ibidem, inv.nr. 218.
108. Zie over Adriaan Rogge: J. Rogge, Het geslacht Rogge te Zaandam. Drie
eeuwen familiegeschiedenis tegen de achtergrond van nering en bedrijf
(Koog aan de Zaan 1948), pp. 95-151.
109. Aten 1995, pp. 136-138.
110. J. Honig Jsz. Jr., 'Bevaarbaarmaking van de Zaan voor zeeschepen',
Zaanlandsch jaarboekje, nieuwe serie 1 (1854), p. 11.
ui. Ibidem, pp. 12-20, citaat op pp. 16-17.
112. RAA, AHH inv.nr. 5,17-1 en 18-4-1798; inv.nr. 814.
113. Ibidem, inv.nr. 6, 22-6-1803; inv.nr. 218.
