toen zij vertrokken. Dit staafde hij met het voorkomen van een goede plattegrond van i&- waish, 1800.
Alkmaar in een in 1800 uitgekomen Engels verslag van de invasie door E. Walsh.'6 De
publicatie van een kaart in zijn boek zou dus de vijand hoe dan ook alleen oud nieuws
opleveren.
Overigens werd aan Frans-Bataafse zijde ook uitgebreid van de kaarten van Uitwa-
terende Sluizen gebruik gemaakt. Er was al spoedig een gebrek waarop de comman
dant van de Franse genie, de brigade-generaal St. Julien, begin oktober 1799 de ko
peren drukplaten vorderde. Hij liet 63 exemplaren van de kaart bijdrukken. Daarna
rekwireerde St. Julien bij het stadsbestuur van Alkmaar 90 el linnen om de kaarten op
te plakken. Naderhand werden de platen nogmaals bij het Hoogheemraadschap
gevorderd en wel door de al genoemde Krayenhoff.'7
Fragment uit een Engelse kaart van Noord-
Holland uit 1801 (noorden links). Let op de
batterijen rond Oude Sluis (Old Sluice) en op de
Westfriese Zeedijk bij Kolhorn, die door
Conrad c.s. op de vijfde dag van hun reis wer
den bezocht. De kaart is duidelijk afgeleid van
die van de Uitwaterende Sluizen.
Kortom, ons reisjournaal bevat een schat aan gegevens over het Noord-Hollandse
landschap anno 1800. De stijl van het verhaal is onopgesmukt en gemoedelijk van
toon. De reizigers, die goed bevriend met elkaar zijn, hebben gevoel voor natuur en
landschap, volgens de traditie van de achttiende eeuw. Het originele manuscript be
vindt zich in het Algemeen Rijksarchief te Den Haag, tweede afdeling, Archieven
Inspecteurs van de Waterstaat.'8 Het beslaat 31 beschreven foliobladzijden. Het hand
schrift is dat van Frederik Willem Conrad. Bij het reisverslag bevindt zich ook nog een
concept. Dat is hier buiten beschouwing gelaten. Bij de bewerking werd aan een letter
lijke transcriptie de voorkeur gegeven om aan Conrads schrijfstijl zoveel mogelijk recht
te doen. Zo ontbreekt soms de meervouds -n bij werkwoorden, bijvoorbeeld "wij
veranderde" in plaats van "wij veranderden". Het gebruik van hoofdletters bij
geografische benamingen is geüniformeerd. Ook zijn een aantal kleine wijzigingen in
de interpunctie en alineaindeling aangebracht, zulks ter bevordering van de lees
baarheid.
P. van Schaik
A.E.L. van IJzendoorn
W.M. Zappey
17. Aten, Alkmaar, p. 25; idem, 'Oorlog', p. 8.
18. Aldaar inv.nr. 169, zie ook Lindeman e.a., 1994,
nr. 447.
