31
Een toenmalig bekend incident. De Oostenrijkse
keizer Jozef II (1741-1790) bezocht Holland in 1781 en
mocht pas een Broeker woonhuis betreden nadat hij
eerst -volgens plaatselijk gebruik- schone schoenen
had aangetrokken (Grabner, 1792, pp. 240-241).
Broek stond bekend om de welhaast pathologische
properheid van de inwoners, mogelijk een geval van
collectieve dwangmatigheid (zie ook Kok, dl. 17, pp.
1073-1074).
Vanuit Buiksloot werd een druk overzetveer op
Amsterdam onderhouden. Er waren in de
Waterlandse kustdorpjes vele uitstekende herbergen
die druk door dagjesmensen uit Amsterdam werden
bezocht (Kok, dl. 13, p. 57).
100.
101.
"Het dorp Broeck doorwandelende, bewonderde wij de...popachtige netheid van hetzelve". Deze prent van
Broek is opgenomen in een Engels reisverhaal. Het dorp was in de 18' eeuw een toeristische
trekpleister van de eerste orde en werd door vele buitenlanders bezocht. Uit: S. Ireland,
Picturesque tour through Holland London 1795')-
kerk liet zien, en als een overmaat van haar beleefdheid ons haar eigen huis liet
bezichtigen, 't geen met eene eenvoudige netheid zo zindelijk gemeubileerd was, dat
wij met onze stijf afgeveegde laarsen schroomde binnen te koomen. Nu, dat was een
gunst geweest, een Broecks huis gezien te hebben. Immers keiser Josephus was het
geweigerd geworden.'00 Wij waaren er zo voldaan over dat wij honger en kommer ver
gaten en bij onze paarden in de herberg geretourneerd zijnde het dorp Broeck vaarwel
zeiden en ons op weg naar Buiksloot begaaven. Langs de Broecker en Buikslooter Meir
kwaamen wij onder een harde wind en zwaaren regen op dit dorp aan.'01 De batterijen
die aan de Buikslooter Meer gelegen zijn, konde wij naauwlijks door den regen die ons
sterk in 't aangezicht woeij, opmerken. Dit was de eerste dag onzer reise dat wij eens
"Den 14 Junij vertrokken wij 's morgens...van Buiksloot naar het tolhuis". Het uit 1662 daterende tol
huis in de Volewijk stond aan het begin van de trekvaart naar Monnickendam en Purmerend. Er
was een druk beklante herberg. Rechts het in 1770 gebouwde en in 1785 vernieuwde theekoepel
tje aan het IJ. Aquarel, anoniem, ca. 1775.
