G.M.A. Brune, generaal en chef nan het gecombineerde Frans-Bataafse leger.
Tekening door L. Bombled.
H.W. Daendels, bevelhebber van de eerste Bataafse dividie. Ets door C. Josi naar
Ch.H. Hodges ofE. Maaskamp.
Terug naar de inval
26 augustus 1799 om elf uur in de ochtend wordt in de Wierin-
gerwaard alarm geslagen door de tamboers van het tweede en
derde bataljon vijfde halve brigade der Bataafse troepen. Deze
gaan onmiddellijk op weg naar de Groote Keeten. Een grote
vloot onder admiraal Duncan ligt vlak bij de kust voor anker...
Ooggetuigenverslag 1
De legerarts Edward Walsh (1756-1832) was een van de
opvarenden aan boord van de schepen die op 27 augustus 1799
voor de duinen en het strand van Callantsoog klaar lagen om
die dag een Engels leger te ontschepen. Hij hield een dagboek
bij, tot deze invasiemacht zich vanuit Den Helder weer had
ingescheept. Een relaas van twaalf weken verschrikking, van
aanvallen en van Bataafs-Franse tegenaanvallen, van helden
daden, van ontberingen en ellende.
Ooggetuigenverslag 2
Om vier uur die dag rijden Albert Kaan, boer in de Wieringer-
waard, samen met Willem Quak, de plaatselijke heelmeester en
Jacob Waaiboer te paard door de Zijpe naar Abbestee. Daar, zegt
Albert in zijn dagboek dat op 7 november eindigde toen de
wapenstilstand drie weken oud was, telde hij wel 170 schepen.
Alle met barkassen of sloepen er achter en zeilende sloepen of
roeiboten er tussen. Om zes uur rijdt het drietal weer naar huis
terug. De volgende dag horen zij het schieten van kanonnen en
musketten en wordt het eerste voedsel gevorderd. Dan volgt een
relaas van een en al ellende: het vervoer van gewonden, van
branden, vordering van vee, van openlijke roof en plundering,
van gedwongen graafwerkzaamheden en dat alles door vriend
en vijand. Maar wie was vriend en wie was vijand?
De versterkingen, in allerijl op en in de Hondsbossche, de
Dromer- en de Slaperdijk aangebracht, werden al snel onder de
voet gelopen. De Bataafs-Franse troepen onder Daendels en
Brune trokken zich terug en herstelden zich ten zuiden van de
lijn Egmond, Alkmaar, Hoorn.
De inval was een mislukking. Een gehoopte volksopstand bleef
uit en het bezette gebied was te klein om er een leger te laten
overwinteren. Zelfs drinkwater was er niet voldoende en zou
vanuit de Eems moeten worden aangevoerd.
Nee, een eervol vertrek vanuit Den Helder was voor de invasie
macht de beste oplossing en stellig ook voor de bevolking. Wat
een tweede invasie voor hen zou hebben betekend zal nog blij
ken. Hoe heeft de Hondsbossche dit oorlogsgeweld doorstaan?
Wat waren de gevolgen voor de zeewering, de dijken, de gebou
wen, de medewerkers?
9
