bij de opening van de kaartententoonstelling van het Hoogheem-raadschap van Uitwaterende Sluizen in de Grote Kerk van Edam, "is het goed om de blik, die dan over alles heen gaat, even stil te zetten bij een bepaald detail. Anders kom je thuis en heb je weinig te vertellen". En dan noemt hij drie ingangen om van oude kaarten te genieten: het zijn de blik op het superieure vakman-schap; vervolgens het aspect van de schoonheid en als derde die van de intellectuele genoegens. Illustraties dienden in zijn ogen functioneel te zijn, dus duidelijk zichtbaar. Tekeningen -bijvoorbeeld van zijn grote vriend Henk Tol, maar ook eigen werk- illustreren de vormen van een deur, maken duidelijk hoe een molen in elkaar stak, hoe sluizen gebouwd werden, hoe het systeem van de Schermer molengang werkte, hoe er geheid werd en wat er na 1916 bij Andijk voor puin en andere rommel in het dijklichaam werd aangetroffen. Duidelijker verklaring voor de zwakte van zee dijken kon je niet bedenken. En dan zijn grote liefde: oude kaarten. Dan kon hij lyrisch worden. Vooral als er molens waren ingetekend. "Het moet in de Noord-Beemster een fantastisch gezicht zijn geweest", zo begint een bijschrift bij de grote kaart van U.S. in zijn boek Wie water deert, "in vier gangen waren maar liefst 21 molens opge steld om met hun werk de Beemster droog te houden. Deze oude kaart, als een schilderij van Mondriaan met er doorheen de grillige lijn van ringdijk en -vaart door de natuur getrokken, geeft ze alle weer". Zijn adviezen bij de reproductie van oud kaartmateriaal waren klaar en duidelijk: "Als je kaarten reproduceert druk ze dan zo groot af, dat de mensen kunnen zien wat er op staat. Alsjeblieft geen afbeeldingen op postze gelformaat". Schilstra had de gave, noem het gerust bezetenheid, om de schoonheid in de eenvoudige dingen te herkennen. De vogels, de planten, de oneffenheden in het landschap. Zie hoe hij de grillige vormen van de Ruïnekerk van Bergen op zich laat inwerken: "Dan is er natuurlijk de esthetische kant, de schoonheidservanng, die voor ieder verschillend is. De beslotenheid binnen die hoekige 'ovale' kerkho/- muur, het oplopende pad naar de beide poortjes en de poortjes zelf. De rij lindebomen, de kastanjebomen, des/eer van monumentonder-steunende bebouwing erachter, de wisselende luchten erboven, de grote verscheiden heid van kleur en vorm van de baksteen- en natuursteen-soorten, het lijnenspel van muur en dak... De planten en vogels. De toegangspartij van het eigenlijke kerkgedeelte en stellig ook de rust en de stilte...". Johan Schilstra. Velen heeft hij richting aangewezen. Als mens, als schrijver, als vriend. Aan zijn nagedachtenis voelen we ons verplicht die weg te volgen. We zullen dat graag doen. Ieder op eigen wijze. Hrt HnfiwrnM'tky i\n Htónw'? Mmtfn 1» Kfwtfiwn/Ht/i 01 Up' fiipVn,! TVtr «irtntmt Wie water deert uit 1969 werd niet alleen bekroond op de Bucft-Kunst Ausstellung te Leipzig, maar ook door de Vereniging ter bevordering van de belangen des Boek-handels gekozen tot een van de so best verzorgde boeken die dat jaar in Nederland waren verschenen. Vereeniging ter bevordering van de belangen de* Boekhandel* Amiterdam, juni 1970 Oorkonde De door de Vereeniging ter bevordering van de belangen dei Boekhandel* ingestelde jury, wier taak het was de vijftig beit verzorgde boeken te kiezen uit de produktie van het jaar 1969, heeft het genoegen u namen* de vereeniging voornoemd deze oorkonde uit te reiken al* getuigenis van het feit dat nevenstaande uitgave door haar onder de be*t verzorgde vijftig boeken, gepubliceerd in 1969. werd gekozen en als zodanig is bekroond Bovendien acht de jury de uitvoering van deze uitgave in alle onderdelen bijzonder geslaagd J1 5cW<lm. Prof.J N van We*sem, voorzitter Chr Leeflang D Dooijet, secretaris H P Doebele

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Uitgave Kring van Vrienden van de Hondsbossche | 1999 | | pagina 5