Stad
in den storm
m
van het effect van bodemdaling wilt begrijpen, je van deze
relatief enorme verschillen veel kunt leren. Bovendien geeft dit
onderzoek (dat van Henk Schoorl - WM.) zicht op de effecten
van grootschalige ingrepen in dit watersysteem, zoals de aanleg
van de Afsluitdijk."
Dit opus magnum van dr. Henk Schoorl bleef door zijn
plotselinge dood in december 1997 onvoltooid. Ondertussen
zijn door vrienden plannen gemaakt om Schoorl's project
alsnog te realiseren. Deze winter zal het eerste deel verschijnen
van een thans geplande vierdelige uitgave.
Schoorl's betekenis voor de Vriendenkring
Henk Schoorl was met Johan Schilstra en voormalig dijkgraaf
Guus Ris de grondlegger van de Kring van Vrienden van de
Hondsbossche. Het is nergens genotuleerd, maar het staat vast
dat het contact tussen deze drie mannen in het begin van de
jaren 80 over het fenomeen van de Hondsbossche Zeewering de
voedingsbodem voor de Vriendenkring werd. In de voorzaal van
het gemeenlandshuis van het toenmalige Hoogheemraadschap
Noordhollands Noorderkwartier, destijds de dijkbeheerder in
Noord-Holland ten noorden van het Noordzeekanaal, raakten
Schoorl, Schilstra en Ris in eikaars opvattingen geïnteresseerd.
Interesse, die uitgroeide tot inspiratie, tot de Vriendenkring.
Gedrieën vonden zij dat onderdelen uit de rijke geschiedenis
van deze roemruchte zeedijk in Nederland, als enige nationaal
bekend om de trits Waker - Dromer - Slaper met eenvoudige
jaaruitgaven gepubliceerd moesten worden. Mevrouw Schilstra,
zo luidt het verhaal, verzon toen de constructie van een Kring
van Vrienden, waaronder de publicaties werden verspreid. Een,
zoals is gebleken, prima idee. Henk Schoorl nam meteen de
eerste twee publicaties voor zijn rekening en gaf in 1981 de
officiële aftrap voor de Vriendenkring met het cahier 'Petten en
de Hondsbossche Zeewering in kaart, beeld en reconstructie,
1466-1614'. Een jaar later volgde 'De Rijndijk bij Petten en de
Onze stad is mooi, is nóg mooi...
och, er zfjn menschen genoeg, die niets wil
len weten van deze stad, wie een minzame
glimlach om den mond speelt,- wier oogen
lichte, ietwat medelijdende spot weerspiegelen,
als je vertelt van je stad in 't Noorden: baken,
vooruitgeschoven post in zee, driezijdig om
geven door water, stad, waar een frissche
1 wind waalt...
Ze begrijpen wel: je bent er geboren en hebt
gespeeld langs de haven en tusschen de stee-
nen en wieren vai* den dijk naar mossels en
alikruiken gezocht," nu ja, wat wonder, dat je
veel ziet in zulk een stad, ook veel moois mis
schien wel, maar: tè spaarzamelijk is deze stad
bedeeld, en heusch, chauvinisme is u niet
vreemd.
kustontwikkeling tussen 1296 en 1466'. Ondertussen werkte
Schoorl aan een fundamentele herziening van de bekende kaart
van Hollands Noorderkwartier in 1300, die Beekman in 1916
reconstrueerde. Het werd een voorstudie voor de later door de
Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB)
uitgegeven archeologische kaart van Hollands Noorderkwartier
in 1350 (zie achterpagina). In 1988 volgt 'Kustgenese - kust
genezen?'. Deze zevende uitgave is een belangrijke bijdrage tot
de discussie over de noordelijke kust van Noord-Holland. Een
discussie die zich binnen de kerntaak van het dijkbeherend
hoogheemraadschap afspeelde. Dijkgraaf Ris begreep het
belang en zette deze uitgave van de Vriendenkring in brede
relationele kring uit. Schoorl's studie bleef zeker niet onop
gemerkt. Onderdeel van de uitgave was de beschrijving van een
alternatief plan om juist door gebruik te maken van de getij
beweging zand op natuurlijke wijze aan de erosieve Noord-
Hollandse kust te binden door bijvoorbeeld een dam aan de
kust bij Den Helder te bouwen. Een zeewaartse uitbreiding van
de kust zou het gevolg zijn. Het destijds als plan Schoorl
gedoopte alternatiefis ondertussen uitgevoerd. Niet bij Den
Helder, maar op Texel. Daar ligt sinds 1995 de Eierlandse Dam
die in een mum van tijd deed wat er werd verwacht. De dam
creëerde een enorme strandvlakte voor de hier aan sterke afslag
onderhevige zandkust van Texel. Deze investering in zand is een
oplossing, die zeker nog elders langs de Noord-Hollandse kust
zal worden toegepast.
Petten
In september 1991 vierde de Vriendenkring te Camperduin zijn
tienjarig bestaan. Henk Schoorl was destijds een van de
animatoren voor het organiseren van een jubileumbijeenkomst
In de tiende uitgave (1992) van de hand van Herman Lambooij
staat op bladzijde 19 de enige foto van het bestuur van de
Vriendenkring met helemaal rechts Henk Schoorl. Jan Bremer
bedankt Henk Schoorl op bladzijde 2 apart voor diens bijdrage
voor het totstandkomen van de elfde uitgave (1994), met dit keer
het dorp Petten als onderwerp. Henk Schoorl was niet alleen
betrokken bij de oprichting van de Kring van Vrienden van de
Hondsbossche, maar zorgde met de eerste twee publicaties voor
een vliegende start. Bovendien leverde hij steeds een belangrijke
bijdrage in de inmiddels langjarige voortgang door in de eerste
plaats zelf te blijven publiceren en ten tweede door anderen te
enthousiastmeren hetzelfde te doen. Het zal duidelijk zijn dat
Henk veel voor de Vriendenkring heeft betekend.
Andermans kijk op Schoorl
"Ik zal wel in het harnas sterven", zei Henk zeifin 1995 tegen
een verslaggever van het Noordhollands Dagblad. Het over
lijdensbericht van Henk's dood op 10 december 1997 meldde
dan ook: "Ich möchte im Stehen sterben". Henk Schoorl had
een openhartige manier van spreken, maakte van zijn hart geen
moordkuil. Hoe kijken anderen tegen Schoorl aan.
Guus Ris in 'Kust en Kaart'.-
"Zoals de titel van zijn bekendste boek al aangeeft, loopt de
eeuwige wisselwerking van 'Water en Land' als een rode draad
door zijn werken. Kenmerkend bij Schoorl is vooral de
Het eerste artikel uan Henk Schoorl in de Helderse Courant dateert uit 1940.
Je Cf t