Besluit De afronding van de reconstructie van de zeewering in 1877 markeert het einde van een beslissende periode uit de historie van de Hondsbossche. De naam van dijkgraaf Cornelis van Foreest is onlosmakelijk aan die periode verbonden. Hij berustte niet in het gevoelen van de rest van het bestuur, dat in 1869 na een serie zware stormen gekoppeld aan bestuur lijke problemen serieus over afstoting van de zeewering dacht. Van Foreest ontwierp als dilettant op waterbouwkundig gebied in korte tijd een eigen plan voor de reconstructie van de zeewering. Daarbij verwierp hij compleet het plan-Conrad dat als winnaar van de in 1864 door het hoogheemraadschap uitgeschreven prijsvraag uit de bus was gekomen. Natuurlijk ontmoette het stelsel-Van Foreest stevige kritiek van ingenieurs van naam als Conrad en Ortt. Van Foreest wist deze kritiek echter behendig te weerleggen en slaagde erin het bestuur van het hoogheemraadschap van de soliditeit van zijn voorstel te dat moment voltooide gedeelte namelijk geheel onbeschadigd. Zelfs de voor Noord-Holland zo rampzalige stormvloed van januari 1916 trotseerde de dijk met steen glooiing zonder problemen.x" Ook op het vlak van het onderhoud kreeg Van Foreest het gelijk aan zijn kant. De nieuwe zeewering kon met veel minder aandacht en zorg toe. Dit maakte het na verloop van tijd mogelijk de financiële druk op de ingelanden flink terug te schroeven. Tegen de afronding van de werken aan de zeewering was ook de bestuursorganisatie van het hoogheemraadschap op nieuwe leest geschoeid. Na acht jaar geharrewar werd in 1873 een nieuw Reglement van bestuur voor de Honds bossche vastgesteld. Met dit reglement werd eindelijk de greep van de schuldpiichtige ingelanden op het bestuur van het hoogheemraadschap gewaarborgd. Bij de totstandkoming van het reglement van 1873 speelde Van Foreest eveneens een belangrijke rol. Hij wist GS ervan te overtuigen dat door hen De nieuwe Hondsbossche Zeewering in 1875 in kaart gebracht door opzichter Boilée. overtuigen. Kern van het plan-Van Foreest was de aanleg van een zware basaltglooiing. De toepassing van basalt -gewonnen in groeven langs de Rijn- in de dijkbouw werd al in de jaren veertig gepropageerd. De vijf- of zeshoekige basaltzuiltjes vielen prachtig sluitend te zetten. Het Duitse basalt kwam in de loop van de tweede helft van de vorige eeuw in steeds ruimere mate beschikbaar. Mechanisering van het werk in de steengroeven en het verbeterde transport speelden hierbij een" belangrijke rol. Deze moderniseringen drukten verder naar alle waarschijnlijkheid de prijzen. De reconstructie van de Hondsbossche vormt een van de eerste voorbeelden van de grootschalige toepassing van zuilenbasalt in de dijkbouw. Rond 1880 was het gebruik van basalt aan dijken gewoonte geworden.7'; Helaas heeft Van Foreest de voltooiing van de reconstructie van de zeewering in 1877 niet meer meege maakt. Reeds voor zijn dood in 1875 was echter al gebleken dat de nieuwe zeewering ruimschoots aan alle verwachtingen zou voldoen. Na een zware storm in oktober 1874 -waarbij 273 m van het oude paalscherm verloren ging- bleef het op voorgestelde regeling van de omslag zeer problematisch was. Alles bij elkaar kreeg in een periode van wel beschouwd ruim een decennium niet alleen een moderne zeewering, maar ook een ingrijpend gemoderniseerd hoogheemraadschap gestalte. Van Foreests opvolger Van Leeuwen wees in zijn aan de algemene vergadering voor gelezen „in memoriam" nadrukkelijk op de onschatbare bijdrage van zijn voorganger aan zowel de reconstructie van de zeewering als het nieuwe reglement. Het bestuur verzocht voorts aan Van Foreests weduwe een portret van de overleden dijkgraaf voor de vergaderzaal in het gemenelandshuis.81 Op zijn beurt schonk het een schitterend gecalligrafeerde oorkonde aan de nabestaanden waarin Van Leeuwen, de hoogheemraden en de hoofdingelanden eendrachtig verklaarden: Opregte hulcle te brengen aan... den ontslapen dijkgraaf...als ontwerper van het vastgestelde grootsche plan tot reconstructie van de Hondsbossche Zeewering, waardoor eene krachtige verdediging tegen de Noord-zee wordt verkregen en de veiligheid van een groot deel van Noord-Holland wordt verzekerd"N 28

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Uitgave Kring van Vrienden van de Hondsbossche | 1997 | | pagina 28