Besluit
De afronding van de reconstructie van de zeewering in 1877
markeert het einde van een beslissende periode uit de historie
van de Hondsbossche. De naam van dijkgraaf Cornelis van
Foreest is onlosmakelijk aan die periode verbonden. Hij
berustte niet in het gevoelen van de rest van het bestuur, dat
in 1869 na een serie zware stormen gekoppeld aan bestuur
lijke problemen serieus over afstoting van de zeewering
dacht. Van Foreest ontwierp als dilettant op
waterbouwkundig gebied in korte tijd een eigen plan voor de
reconstructie van de zeewering. Daarbij verwierp hij
compleet het plan-Conrad dat als winnaar van de in 1864
door het hoogheemraadschap uitgeschreven prijsvraag uit de
bus was gekomen. Natuurlijk ontmoette het stelsel-Van
Foreest stevige kritiek van ingenieurs van naam als Conrad
en Ortt. Van Foreest wist deze kritiek echter behendig te
weerleggen en slaagde erin het bestuur van het
hoogheemraadschap van de soliditeit van zijn voorstel te
dat moment voltooide gedeelte namelijk geheel
onbeschadigd. Zelfs de voor Noord-Holland zo rampzalige
stormvloed van januari 1916 trotseerde de dijk met steen
glooiing zonder problemen.x" Ook op het vlak van het
onderhoud kreeg Van Foreest het gelijk aan zijn kant. De
nieuwe zeewering kon met veel minder aandacht en zorg toe.
Dit maakte het na verloop van tijd mogelijk de financiële
druk op de ingelanden flink terug te schroeven.
Tegen de afronding van de werken aan de zeewering
was ook de bestuursorganisatie van het hoogheemraadschap
op nieuwe leest geschoeid. Na acht jaar geharrewar werd in
1873 een nieuw Reglement van bestuur voor de Honds
bossche vastgesteld. Met dit reglement werd eindelijk de
greep van de schuldpiichtige ingelanden op het bestuur van
het hoogheemraadschap gewaarborgd. Bij de totstandkoming
van het reglement van 1873 speelde Van Foreest eveneens een
belangrijke rol. Hij wist GS ervan te overtuigen dat door hen
De nieuwe Hondsbossche Zeewering in 1875 in kaart gebracht door opzichter Boilée.
overtuigen.
Kern van het plan-Van Foreest was de aanleg van een
zware basaltglooiing. De toepassing van basalt -gewonnen in
groeven langs de Rijn- in de dijkbouw werd al in de jaren
veertig gepropageerd. De vijf- of zeshoekige basaltzuiltjes
vielen prachtig sluitend te zetten. Het Duitse basalt kwam in
de loop van de tweede helft van de vorige eeuw in steeds
ruimere mate beschikbaar. Mechanisering van het werk in de
steengroeven en het verbeterde transport speelden hierbij een"
belangrijke rol. Deze moderniseringen drukten verder naar
alle waarschijnlijkheid de prijzen. De reconstructie van de
Hondsbossche vormt een van de eerste voorbeelden van de
grootschalige toepassing van zuilenbasalt in de dijkbouw.
Rond 1880 was het gebruik van basalt aan dijken gewoonte
geworden.7';
Helaas heeft Van Foreest de voltooiing van de
reconstructie van de zeewering in 1877 niet meer meege
maakt. Reeds voor zijn dood in 1875 was echter al gebleken
dat de nieuwe zeewering ruimschoots aan alle verwachtingen
zou voldoen. Na een zware storm in oktober 1874 -waarbij
273 m van het oude paalscherm verloren ging- bleef het op
voorgestelde regeling van de omslag zeer problematisch was.
Alles bij elkaar kreeg in een periode van wel
beschouwd ruim een decennium niet alleen een moderne
zeewering, maar ook een ingrijpend gemoderniseerd
hoogheemraadschap gestalte. Van Foreests opvolger Van
Leeuwen wees in zijn aan de algemene vergadering voor
gelezen „in memoriam" nadrukkelijk op de onschatbare
bijdrage van zijn voorganger aan zowel de reconstructie van
de zeewering als het nieuwe reglement. Het bestuur verzocht
voorts aan Van Foreests weduwe een portret van de overleden
dijkgraaf voor de vergaderzaal in het gemenelandshuis.81 Op
zijn beurt schonk het een schitterend gecalligrafeerde
oorkonde aan de nabestaanden waarin Van Leeuwen, de
hoogheemraden en de hoofdingelanden eendrachtig
verklaarden:
Opregte hulcle te brengen aan... den ontslapen dijkgraaf...als
ontwerper van het vastgestelde grootsche plan tot reconstructie
van de Hondsbossche Zeewering, waardoor eene krachtige
verdediging tegen de Noord-zee wordt verkregen en de veiligheid
van een groot deel van Noord-Holland wordt verzekerd"N
28