Petten (Vianen)
Er werd op gewezen dat bij de aannemersfirma Van der Plas
die in de nabijheid gelijksoortig werk uitvoert, de steenzetters
f 18,-, de sjouwerlieden f 15,- per week uitbetaalt. Het blijkt
dat de dijkgraaf een gesprek had gevoerd met de voorzitter
van de bond, eem zekere Gerrit Achterberg en met de voor
zitter en secretaris van de Afd. Petten. De brief met looneisen
was nl. gedateerd 20 juli en vóór 26 juli 6 uur n.tn. werd
antwoord verwacht.
De dijkgraaf had er in dit gesprek op gewezen de eisen on
rechtmatig te vinden, omdat misbruik van de tijdsomstandig
heden werd gemaakt. Het voorbeeld Van der Plas was slecht
gekozen: dit werk was van zeer tijdelijke aard.
Omdat de arbeiders begrepen dat de voorzitter van het college
het inderdaad niet alleen voor het zeggen had, was men bereid
geweest tot de vergadering van 6 augustus te wachten. Maar
nu moest er ook een beslissing genomen worden. De hoofd
opzichter vreest, dat indien geen bevredigend antwoord ont
vangen wordt, "gesteund door de kas van den bond, nederleg-
ging van het werk volstrekt niet onmogelij k is.
Hoewel het werk flink is opgeschoten, is er nog veel te doen.
Er moet onder andere nog een grote hoeveelheid steen
worden aangevoerd en verwerkt, '"t Is een drijven van het
volk dat weet dat wc hen niet kunnen missen. Er bestaat,
aldus de hoofdopzichter, slechts één tcgenmiddel: snelle
aanbesteding van het gehele werk. Dit zou echter heel veel
geld kosten. De vergadering besluit niet op de eisen in te gaan
en geeft de hoofdopzichter opdracht een schema voor een
bestedingsplan in elkaar te zetten.
Uit de notulen van 25 augustus blijkt dat de arbeiders in
afwachting van dit plan niet tot staking waren overgegaan.
De hoofdopzichter van zijn kant had voorgaande week "ter
aanmoediging een gulden boven het gewone loon toege
kend..."
In de maanden daarna is volgens een bestedingsplan gewerkt.
De arbeiders werkten op perceelsgewijze aanbesteding
van het werk, dus in feite in stukloon. Door het gestage
mooie weer en de kalme zee kon er hard gewerkt worden,
waardoor de dagloonen wel merkelijk stegen, doch door
de meerdere arbeid zal dit geen schade zijn" (notulen
22 oktober 1915).
In de vergadering van 18 november 1915 komt naar voren dat
zolang er met stukloon goed verdiend werd er geen
problemen zijn. Maar als men begrijpt dat zodra de "toege
stane gelden verwerkt zijn, een gedeelte van de mensen
ontslagen zal worden", is het weer fout. Men eist "dat allen
zullen blijven werken totdat het geld verwerkt is om daarna
allen ontslagen te worden". De vergadering besluit niet op
deze eis in te gaan, maar realiseert zich wel dat als de
Oostemd Petten 1921
