De 'Prince George' ligt in december 1915
nog in nolle oorlogsuitrusting op de rede van
Saloniki. De spiraalvormige kabels rond de
masten moeten radio-peilingen bemoeilijken.
De zeven bomen langszij het schip dienen
om anti-torpedonetten uit te hangen, zoals op
het achterste schip is gebeurd. Foto Imperial
War Museum, Londen.
van de Middellandse Zee. Dat is ook de reden waarom
we wat dieper op deze grotendeels vergeten episode
uit de Eerste Wereldoorlog willen ingaan.
DE STRIJD OM DE DARDANELLEN
Zoals bekend stond amper een maand na het schot in
Sarajevo op 28 juni 1914 een groot deel van Europa in
lichterlaaie. Wat aanvankelijk een regionaal conflict leek,
breidde zich als een olievlek uit over de rest van de
wereld. Zelfs Turkije, aanvankelijk neutraal, werd willens
en wetens door Duitsland gedwongen partij te kiezen.
Wat was namelijk het geval? Turkije was voor alle grote
mogendheden een strategisch belangrijk land. Het grote,
maar sterk verzwakte rijk strekte zich nog uit van
Constantinopel (de hoofdstad) en omgeving in het noord
westen, tot en met Bagdad en Armenië in het oosten en
tot en met Egypte en Arabië in het zuiden.
Alle belangrijke internationale verbindingen liepen door
of langs het rijk; de Bosporus, het Suez-kanaal en de
karavaanwegen in het Midden-Oosten. Al ver voor de
Eerste Wereldoorlog was de invloed van Duitsland in dit
Turkse of Osmaanse rijk sterk toegenomen. Vandaar
dat Engeland, jarenlang de natuurlijke beschermer van
de Sultan tegen te ambitieuze plannen van Rusland
Overzichtskaart van het oostelijk bekken
van de Middellandse Zee rond 1915. Het
schiereiland Gallipoli neemt in de toegang tot
de Zwarte Zee een strategische positie in.
Reeds in de oudheid was dit punt bekend als
de Hellespont.
BULGARIJE
ZWARTE ZEE
UURKIJEN.
-Constantinopel^
Saloniki
TURKIJE
GALLIPOLI 1
df
TVhem
RHODOS
CYPRUS
MIDDELLANDSE ZEE
7