tijds twaalf gulden waard was. De bewapeningswedloop
tussen de rivaliserende mogendheden was in volle gang.
Engeland keek met argusogen naar de Fransen en de
Russen, die tezamen dertien slagschepen konden inzetten.
Lord Spencer had inmiddels een ambitieus nieuwbouw-
programma gepresenteerd dat na veel geharrewar in het
parlement werd aangenomen. Het omvatte niet minder
dan 159 grotere en kleinere oorlogsbodems. In de
zwaarste klasse, de Majestic-klasse, werden negen slag
schepen op stapel gezet. Een daarvan was de Prince
George.
De geweldige vuurkracht die deze oorlogsbodems
konden ontwikkelen, kan het best als volgt worden
geïllustreerd. De vier kanons van 12 inches, die 46 ton
wogen, konden granaten van 390 kg afvuren die op een
afstand van bijna een kilometer een ijzeren plaat van
85 cm dik konden doorboren. Een aantal van deze kanons
van schepen van de Majestic-klasse werden in 1915
gemonteerd op zogenaamde monitors. Door verbeterde
elevatie kon goed gericht vuur tot op twintig kilometer
afstand worden afgegeven. Monitors waren oor
spronkelijk in de Amerikaanse burgeroorlog (1861)
gebruikte pantserschepen, zonder masten, die slechts
weinig boven het water uitstaken, voorzien van twee
stukken geschut in een draaibare pantsertoren. Ze bleken
weinig zeewaardig.
De oorlogsbodems van de Majestic-klasse waren de
grootste slagschepen ooit gebouwd. Rond de romp was
een bepantsering aangebracht van maximaal 45 cm dikte!
In de loop der jaren werden alle schepen van de Majestic-
klasse, op twee na, uitgerust met oliegestookte voort
stuwingsmachines. Men kende in die tijd ook 'mixed-
fuel' schepen, waarbij stookolie over de kolen werd
gesproeid en niet apart verbrand.
Alle schepen waren bovendien uitgerust met torpedo-
afweernetten. Deze stalen netten lagen opgerold aan dek
en konden wanneer een aanval met torpedo's werd
verwacht, snel aan bomen (of spieren) van ruim 9 m
lengte rond het gehele schip uitgezet worden. Men kon
met neergelaten netten nog met een snelheid van 6
knopen (11 km) blijven stomen. Hoe indrukwekkend de
Britse vloot na het gereedkomen van Lord Spencer's
nieuwbouwprogramma ook was geworden, de
ontwikkeling van het zeewapen was nog lang niet
beëindigd.
Tien jaar na de ingebruikneming van de Prince George
kwam in 1906 in de bouw van slagschepen een grote
wijziging: de zogenaamde 'dreadnought' werd
geïntroduceerd. De middelbare batterij verdween groten
deels en de zware batterij werd belangrijk uitgebreid.
Tevens werd de snelheid belangrijk opgevoerd door de
toepassing van turbines, terwijl men als brandstof in
plaats van kolen, olie ging gebruiken.
De schepen werden groter en ook het kaliber van de
kanons nam toe. Het zal duidelijk zijn, dat het op
10 december 1894 bij de marinewerf te Portsmouth in
Engeland op stapel gezette slagschip Prince George
derhalve bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in
1914 alweer behoorlijk verouderd was.
Vreedzaam tafereel tijdens een bezoek
van Engelse burgers, verzameld onder de
dreigende lopen van de 30,5 cm kanons
op het achterdek van de 'Prince George'.
Foto National Maritime Museum
GreenwichLonden.
4
