De
Nqdrt ^ee
V 7
Jfel
Albert Haijen (1585; afb. 9) vermeldt zelfs niet de
zuidelijke geulen als bevaarbaar, maar geeft slechts het
Spanjaardsgat als scheepvaartroute aan. Het Landsdiep
van Huisduinen heeft volgens Wagenaers kaart geen
betonning en is met 2 vadem diepte in het noordelijk
gedeelte nauwelijks of niet toegankelijk voor grotere
koopvaarders.
De verdieping en verbreding van het Landsdiep in de
17de en 18de eeuw tot belangrijke invaartgeul ging
gepaard met de verdwijning van de andere oppervlakkige
Zuiderhaaksgeulen. Als gevolg van de ontwikkeling van
het Landsdiep leed de Huisduiner westkust voortdurend
verlies. De mogelijkheid voor de getijstromen om tussen
Zuiderhaaks en Huisduinen via het Landsdiep 111 te vallen
en uit te stromen had tot gevolg, dat niet meer de
centrale geul als voordien het Spanjaardsgat - de voor
naamste toegang vormde, maar het Landsdiep en later
het Schulpengat deze functie overnamen, terwijl tussen
Noorderhaaks en Texel het noordwaarts omzwaaiend
Spanjaardsgat toegang bood.
De overgang van de laat-middeleeuwse constellatie naar
de I7de-i8de-eeuwse situatie is herkenbaar 111 de kaart
van Willem Jansz uit 1608 (afb. 10), waarop de betonning
van het Landsdiep wordt aangegeven.
Drn Ilut-ch
lOamhua
Ut no order
''::-:-\Dt Laenen
utter houck
De £eysers pfvetrZ-
AFBEELDING 9
De buitendelta van het Marsdiep in 1585;
fragment van een kaart uit Aelbert Haijens
Amstelredamsche Zee-caerten' (Haarlem,
1585): Beschrijvinghe van den Texelstroom
met haere gronden, hoe men se wachten
ende op- en afsaylen sal'
8
