Geologische geschiedenis
van de Hondsbossche Zeewering
door dr. E.F.J. de Mulder, Rijks Geologische Dienst
Inleiding
Pleistoceen
DERDE UITGAVE KRING VAN 'VRIENDEN VAN DE HONDSBOSSCHE', 1983
correspondentieadres: Postbus 22,1800 AA Alkmaar, telefoon 072-118742
De kortgeleden voltooide ophoging van de Hondsbossche
Zeewering tot een hoogte van 11,50 m NAi', vormt de
aanleiding voor een geologische beschouwing van het enige
stuk Noordhollandse kustgebied dat het zonder een natuurlijke
kustverdediging moet stellen. In vergelijking met bijvoorbeeld
de dijken en dammen in het deltagebied van zuidwestelijk
Nederland, is het aantal grondgegevens bij de Hondsbossche
bijzonder gering. Ten behoeve van de aanleg van de
verkeersweg achter de zeewering zijn in de jaren zestig een
tiental ondiepe sonderingen, gecombineerd met enkele
boringen, uitgevoerd. Voor de ophoging zelf werd geen extra
grondonderzoek verricht. Behalve deze gegevens en een
recente sondering ten zuiden van Petten, beschikten wij over de
boormonsterbeschrijvingen van een drietal diepe pulsboringen,
die in 1961 waren uitgevoerd.
Om de leemte in onze kennis van de grondgesteldheid enigszins
op te vullen, heeft het distrikt West van de Rijks Geologische
Dienst te Alkmaar in de zomer van 1982 een drietal zogenaamde
contraflush boringen tot 30 m diepte verricht (zie foto 1). Samen
met gepubliceerd materiaal, geologische gegevens uit interne
RGD-rapporten en mondelinge mededelingen van specialisten,
vormen de genoemde boor- en sondeer-gegevens de bronnen
voor dit artikel.
In het onderstaande volgt een beschrijving van de geologische
geschiedenis van de Hondsbossche en omgeving gedurende het
Kwartair (de afgelopen 2Vh tot 3 miljoen jaar). Na een
geologisch overzicht van het oudste deel van het Kwartair, het
Pleistoceen, volgt een resumé over de wordingsgeschiedenis
tijdens het jongste deel, het Holoceen. Tenslotte wordt
aandacht geschonken aan de holocene kustontwikkeling. De
opzet van dit artikel laat niet toe méér dan een beknopt
overzicht van onze huidige geologische kennis te bieden. Voor
meer gedetailleerde informatie wordt verwezen naar de
publicaties vermeld in de literatuurlijst.
Tegenwoordig wordt door kwartairgeologen vrij algemeen
aangenomen dat het Pleistoceen tussen 2'h en 3 miljoen jaar
geleden met een drastische klimaatsverslechtering aanving.
1 )eze overgang van het tertiaire naar het kwartaire tijdvak ligt in
dit deel van Noord-Holland binnen een pakket mariene zand
en kleilagen op ruim 450 m diepte (mededeling Breeuwer). De
eerste harde gesteenten, vergelijkbaar met die welke in Zuid-
FOTO 1
Met behulp van een dergelijke 'karteerwagen'zijn door het Distrikt West
van de Rijks Geologische Dienst drie boringen tot 30 m diepte verricht aan de
binnenzijde van de Hondsbossche Zeewering.
