A
i r
AFBEELDING I
Adriaen Anthonisz, 1572. Herdijkingsplan van de Zijpe, fragment
Hondsbosse zeewering. Univ. Bibl. Leiden, Coll. Bodel Nijenhuis,
port. 31 nr. 69, (fragment).
Kaartbeeld Hondsbosse vóór de Allerheiligenvloed 1570; ingetekend de
Nieuwe Slaper, 1371.
cn 16). De voorstelling op basis van meerdere kaarten van
diverse ouderdom samengesteld, moet op grond van de
door Conrad verzamelde gegevens en Adriaen Anthonisz'
kartering van 1582 (afb. 4) als niet conform de toestand in
1572 cn daarom als misleidend worden aangemerkt. De
voorstelling suggereert een sterke beveiliging van de
zuidelijke Zijpc en Hazepolder, die in werkelijkheid zo niet
meer aanwezig was. Vergelijking met de kaart uit 1582 laat
ook zien, dat de weergave van de Ley(cn), de ondiepe
plassen, ontstaan door afgraving van landerijen voor dijk
versterking (afb. 1), op de kaart van 1572 vertekend in het
kaartbeeld zijn opgenomen. Joost Jansz 'beeldsnijder' nam
voor zijn kaart van 1575 de vertekende situatie zonder
meer over en interpreteerde de weergave van de kust
verdediging ten onrechte als een brede steenvoorziening.
Wel eenjuist beeld en daarmee een welkome correctie op
de vertekening van 1572 gaf Adriaen Anthonisz in een
zorgvuldig gemeten kartering uit het jaar 1582, waarvan
de originele kaart waarschijnlijk verloren is gegaan, maar
die bewaard is gebleven in een fraaie kopie, welkejan
Dirksz Zoutman in 1665 voor de Amsterdamse
verzamelaar van kaarten en prenten Laurens van der Hem
tekende en zich nu in de National Bibliothek in Wenen
bevindt. Deze kaart geeft de schade weer die
de Allerheiligenvloed in 1570 veroorzaakte, de drie door-
braakgaten in de zuidelijke helft van de zanddijk, in 1571
provisorisch geneutraliseerd met de aanleg van de 'Nieuwe
Slaper', in 1573 opnieuw opengeslagen cn verwijd, waarbij
AFBEELDING 2
Reconstructie kaartbeeld van Adriaen Anthonisz, 1572, overgenomen
door Joost Jansz Beelsnijder, 1575, Westenberg, 1961.
Ingetekend kustlijn 1360gebaseerd op ARA. Coll. Hingman nr. 2479,
1363-1364 (situatie Westenbergfig. 12 A en B).
huidige kustlijn.
2