A i r AFBEELDING I Adriaen Anthonisz, 1572. Herdijkingsplan van de Zijpe, fragment Hondsbosse zeewering. Univ. Bibl. Leiden, Coll. Bodel Nijenhuis, port. 31 nr. 69, (fragment). Kaartbeeld Hondsbosse vóór de Allerheiligenvloed 1570; ingetekend de Nieuwe Slaper, 1371. cn 16). De voorstelling op basis van meerdere kaarten van diverse ouderdom samengesteld, moet op grond van de door Conrad verzamelde gegevens en Adriaen Anthonisz' kartering van 1582 (afb. 4) als niet conform de toestand in 1572 cn daarom als misleidend worden aangemerkt. De voorstelling suggereert een sterke beveiliging van de zuidelijke Zijpc en Hazepolder, die in werkelijkheid zo niet meer aanwezig was. Vergelijking met de kaart uit 1582 laat ook zien, dat de weergave van de Ley(cn), de ondiepe plassen, ontstaan door afgraving van landerijen voor dijk versterking (afb. 1), op de kaart van 1572 vertekend in het kaartbeeld zijn opgenomen. Joost Jansz 'beeldsnijder' nam voor zijn kaart van 1575 de vertekende situatie zonder meer over en interpreteerde de weergave van de kust verdediging ten onrechte als een brede steenvoorziening. Wel eenjuist beeld en daarmee een welkome correctie op de vertekening van 1572 gaf Adriaen Anthonisz in een zorgvuldig gemeten kartering uit het jaar 1582, waarvan de originele kaart waarschijnlijk verloren is gegaan, maar die bewaard is gebleven in een fraaie kopie, welkejan Dirksz Zoutman in 1665 voor de Amsterdamse verzamelaar van kaarten en prenten Laurens van der Hem tekende en zich nu in de National Bibliothek in Wenen bevindt. Deze kaart geeft de schade weer die de Allerheiligenvloed in 1570 veroorzaakte, de drie door- braakgaten in de zuidelijke helft van de zanddijk, in 1571 provisorisch geneutraliseerd met de aanleg van de 'Nieuwe Slaper', in 1573 opnieuw opengeslagen cn verwijd, waarbij AFBEELDING 2 Reconstructie kaartbeeld van Adriaen Anthonisz, 1572, overgenomen door Joost Jansz Beelsnijder, 1575, Westenberg, 1961. Ingetekend kustlijn 1360gebaseerd op ARA. Coll. Hingman nr. 2479, 1363-1364 (situatie Westenbergfig. 12 A en B). huidige kustlijn. 2

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Uitgave Kring van Vrienden van de Hondsbossche | 1982 | | pagina 2