De Koogerstraat uit mijn jeugd 1940-1950
Hans Roeper
HVT gaf
onze
Nummer 141, december 2021
16
Historische Vereniging Texel
Niitemaa, V. 1955, Das Strandrecht in Nordeuropa, Helsinki
Hermann Niebaum, 2010: Taal en communicatie in het
Hanzegebied, in: Hanno Brand en Egge Knol (red), 2010 Koggen,
Kooplieden en kantoren, Hilversum, Groningen
Michael Niehaus, 2020: Strandgut, Treibgut, in: ZiG
Zeitschrift fur interkulturelle Germanistik 11120201 p. 35-52
H.A. Verhoef, 2016: De graven van Blois, heren van Schoonhoven
en Gouda - Dagelijks leven aan het Hof opgetekend uit middeleeuwse
jaarrekeningen, Schoonhoven
P. Vos, M. van der Meulen, H. Weerts en J. Bazelmans 2018:
Atlas van Nederland in het Holoceen. Landschap en bewoning
vanaf de laatste ijstijd tot nu, Amsterdam
Noten
1Nationaal Archief, Archief van de Graven van Blois
2Frankot 2015A, p. 29
3Niebaum, 2010 p. 162
4verval: inkomsten, dat wat iemand toekomt. zeevond:
zeevang, strandvond, https://gtb.inl.nl
5J.C. Kort, 1996, fol. 37-38
6Frankot 2015B, p. 4
7NA Blois inv. 43 f. 29
8J.C. Kort, Leenkamers van de graven van Blois, 1282-1650, p. 8
9onder andere De Groote, p. 258, Niehaus p. 37, 38, Frankot
2015A, p. 28
Het woonhuis nummer 3 was destijds de
kruidenierswinkel van 'buurvrouw' Jonker. Haar man
was werkzaam bij de PTT - telefoondienst, waarvan
de werkplaats en magazijn gevestigd waren aan het
De Kogerstraat, en met name het eerste gedeelte tot de
Witte Kruislaan, was in die tijd onze 'jeugd-bubbel'. Wij
woonden in het midden van die straat, in een boerderij
waar nu het restaurant “De Stal” is gevestigd.
Op nummer 5 was de garage van Arie Kievit gevestigd.
Het ging hierbij niet alleen om auto's maar ook om
fietsen, motoren en taxidiensten. Tevens was hier de
vrachtdienst Van Gend en Loos gevestigd waarvan
Kievit het agentschap had.
Achterom hoek Wilhelminalaan (in de oorlog: Willem de
Zwijgerlaan). Het winkeltje had een toonbank waarop
een grote koffiemolen stond, die je met twee handen
moest bedienen.
Het volgende pand (7) was het filiaal van de
melkfabriek “De Eendracht” waar producten van
de melkfabriek werden verkocht. Hier woonde de
familie Huizinga. Joop Huizinga (later: “De Smulpot”)
was melkvrachtrijder en zijn echtgenote beheerde de
winkel. Op de foto van Jan Schrama is de vrachtauto
van Huizinga te zien met melkbussen. Dubbel parkeren
10Niehaus p. 38
11Frankot, 2015A p. 28
12RAA, archief H. Schoorl transcriptie NA Blois 559
13NA Blois 40, fol.58 -59
14De eiken stam wordt eerst door de kern in vier stukken
gekloofd, kwartieren genoemd. Van deze kwartieren worden
vervolgens de eerste vier of vijf planken gezaagd, waarbij de
zaagsnede loodrecht op de jaarringen komt te staan. In deze
planken tekenen zich fraaie patronen van mergstralen af, de
zogenaamde spiegels.
15NA Blois 43, f.18
16RAA, archief van Henk Schoorl, transcriptie van NA, Blois 559
17RAA, archief van Henk Schoorl, transcriptie van NA, Blois 556
18de middeleeuwse benaming voor een goudstuk met de
afbeelding van een schaap (beter gezegd een lam, het lam
Gods), een mouton d'or.
19aencomen waren: aangespoeld waren. NA, Blois 40 f.86v
20NA, Blois 51 f.12
21NA Blois 44 f. 4
22NA Blois 44 en 45
23NA Blois 43 f.2v, Blois 44 f.2 en 2v, Blois 45, Blois 49 f3, Blois
51 f.4
24NA Blois 44 f.68v
25Verhoef, 2016, p. 127
26Van den Bergh-Hoogterp
Wij gaan op pad. Startpunt is na de Stenenplaats
huisnummer 1. Tegenwoordig de Oudheidkamer, in de
oorlogstijd een bijna ruïneus bouwsel, dat met stutten
tegen de voorgevel overeind gehouden werd. Blijkbaar
was er destijds al wel het idee om het pand te behouden
en te restaureren. Het werd bewoond door de familie
Kassenaar. De heer Kassenaar was organist bij de
Doopsgezinde Gemeente, verderop in de straat.
De foto van militair Jan Schrama, in vol ornaat en wandelend in de Kogerstraat, uit het septembernummer van
aanleiding om eens te na te gaan wat er in de tijd van de oorlog en na de bevrijding allemaal speelde in de straat en wie daar
woonden. De Koogerstraat (toen nog met dubbel o) was in die tijd de uitval naar De Koog. Dat betekende dat al het verkeer
naar dat dorp via Den Burg langs die straat ging. Fietsers, auto's, vrachtverkeer en autobussen persten zich door de nauwe
straat. En in de oorlogstijd was er ook nog frequent verkeer tussen de Duitse Ortskommandantur op de Groeneplaats en de
Nachrichtenstand bij Texla. Bovendien waren in het eerste gedeelte ook nog een aantal bedrijven gevestigd.
Bij de foto van Jan Schrama waren al een paar locaties aangegeven en zo ben ik nog wat verder gaan zoeken in
herinneringen naar de bewoners en hun onderkomens in die tijd.
