Ik
i-H
G
F
S.
Èfl 1%
PB' i
4 r
I14
r t
f
K
-- TV
Uil
-
I
,is r
■ft
4 W
41® 1
Nummer 141, december 2021
Historische Vereniging Texel
9
Jutters, Friezen en Denen
Net als de huidige en vroegere strandvonders zal
de vertegenwoordiging van Blois op Texel ook wel
eens wat ontgaan zijn. En soms werd bewust niet
ingegrepen: In 1380 was een schip van Hamburg
"ghebroken" op het Vlie. Mensen van Stavoren en van
Griend namen het goed van de kooplieden, de schout
wilde ze niet tegenhouden omdat de Friezen toen
“starc waren op't water, met twee hoetboote [waren dat
misschien met hout geladen schepen?] ende met wael
vyftich man ghewapent".17 De verhouding tussen de
Hollandse Graven en de Friezen was in de veertiende
eeuw niet altijd vriendschappelijk. Je kunt ook stellen
dat die lieden uit Stavoren en van Griend het oude
hier opmerkelijk. Het wordt gebruikt voor betalen in
het algemeen, ook voor het innen van belastingen: “die
goede luyden van Texel gaven....". Daarmee was de
middeleeuwse lading van het begrip 'geven' minder
vrijwillig dan de huidige betekenis.
strandrecht volgden.
Van een in 1364 bij Texel vergaan schip werd de enige
overlevende naar Schoonhoven, de residentie van
de graaf van Blois, gebracht. Hij was afkomstig uit
een graafschap dat onder de Deense koning viel en
verklaarde dat de scheepslading aan hem toebehoorde.
Op bevel van Blois werd hem toen tien mottoen
gegeven voor “goed dat uten voirscr. scepe in Texel
aen Comen was".18 Onbekend is waar die lading uit
bestond en of die tien gouden munten in een redelijke
verhouding stonden tot de opbrengst van de geborgen
goederen, al dan niet verminderd met de kosten en/
of inspanningen van het bergen. Kort daarna liet de
rentmeester van Schoonhoven bij de geldwisselaars in
Dordrecht informeren naar de waarde van Lubeckse
kopinken, Engelse en Vilvoordse groten, allemaal
muntstukken die toen op Texel “aencomen waren".19
Van links naar rechts twee Russische bonthandelaars, waarvan de linker ook een schijf bijenwas aanbiedt, een Duitse
handelaar, herkenbaar aan zijn muts en een poorter. De muur rechts is waarschijnlijk bedoeld als de stadmuur van Riga.
Die veronderstelling wordt versterkt door de bosjes huiden van pelsdieren in hun handen: die schenen typerend te zijn voor in
Riga verhandelde geprepareerde huiden.
Links buiten beeld zijn op deze sculptuur nog een imker en een beer, een houthakker, pelsdieren in de bomen en op de grond
en jagers met pijl en boog en honden te zien. Een van hun honden is links op deze afbeelding zichtbaar. Fragment van de
kerkbank van de Rigavaarders in de Nicolaïkirche in Stralsund.
