BEVEL
Texel, 6 April 1945.
De inderdistrlctscommandant Texel.
Nummer 140, september 2021
Historische Vereniging Texel
3
Motorordonnans Binnenlandse Strijdkrachten, haven Ouderschild, april 1945, collectie LOMT.
1 Herman Kooger, 2 Bob Kuijper, 3 Cor Schuijl, 4 onbekend, 5 Arie Huizinga, 6 dhr. Ran, 7 Jan Schrama, 8 onbekend,
9 marechaussee Van Dijk 10 Ab Zielman.
ALLE mannelijke personen dienen
zich zoo spoedig mogelijk te
melden op Teda bij Hoofdman
Loladse.
Niet naleving vai dit bevel wordt
zwaar gestraft.
E3
Huug Snoek meldt: “Het volle bombardement op Den
Burg kwam om vier uur in de middag. In twintig minuten
tijd werden 1800 granaten afgevuurd. De NSB'ers hebben
we toen maar weer losgelaten.”5 Op De Vlijt werd een
kleine 500 man geïnterneerd, Texelaars en overkanters.
al de eerste granaten, afge
schoten vanuit Den Helder.
De mannen verscholen zich
in de bunkertjes en hielden
het verder voor gezien.
Maar de mare was al vroeg
in de ochtend rondgegaan
en Congladze was met zijn
mannen al lang in Oude-
schild.3 Of dit Jans eerste
daad was of dat hij al
eerder deel uitmaakte van
het verzet is niet duidelijk. Coll. NIOD.
Feit is dat hij een maand later werd gevraagd door
Jaap Keijzer als BS-motorordonnans.
De Binnenlandse Strijdkrachten
Op de foto staat Jan met leren jas en helm, goed geëqui
peerd voor het verbindingswerk op de motor. De foto is
waarschijnlijk gemaakt op de Texelse Bevrijdingsdag, 20
mei, want vanaf die dag werd de BS ingezet om de orde
te handhaven onder het bevel van Jaap Keijzer, de tweede
man uit het verzet.4
De geallieerde troepen stonden nergens toe dat de BS
de Duitsers ontwapende, dat was aan henzelf, aan de
bevrijders. Bij de Duitse capitulatie was dit afgesproken.
En zo gebeurde het dat er op Texel nog bataljons Duitsers
gewapend rondliepen van de dag van de capitulatie totdat
de Canadezen op het eiland arriveerden. Dit terwijl ook de
overlevende en ondergedoken Georgiërs weigerden hun
wapens neer te leggen. Beide partijen schoten op elkaar
als ze de kans kregen. De BS commandant W.J. Kelder had
het burgerlijk bestuur ter hand genomen en aan de BS-
voorman Jacob Keijzer opdracht gegeven om de Georgiërs
en Duitsers uit elkaar te houden totdat de Canadezen
kwamen.6
Tenslotte wachtte de BS nog een speciale opdracht. In de
Texelse Courant van 23 juni 1945 wordt beschreven hoe zij
samen met het Rode Kruis de 500 Amsterdammertjes op
de Dokter Wagemaker inscheepten, zodat deze eindelijk
weer naar huis konden.7 Jan was daar al niet meer bij.
Voor hem was het werk voor de BS van korte duur. Op dat
moment heerste er een difteriegolf op Texel, die hem op 6
juni 1945 fataal werd. Hij werd als actief BS'er op de lijst
gezet van personen die waren omgekomen in de oorlog.
Daar staat overigens op aangetekend dat Jan gewond
terugkwam uit Duitsland en aan zijn verwondingen is
overleden, wat niet strookt met de in het register vermelde
doodsoorzaak bij de aangifte van zijn overlijden.8 Jans
Nadat de Canadezen op Texel waren gearriveerd, werd
Kamp Vliegveld Vlijt ingericht en kon de BS de gevangen
neming van NSB'ers en collaborateurs hervatten. Vier
weken eerder, in de vroege ochtend van de opstand, was
de BS daar al mee begonnen De Georgiërs hadden toen
alle NSB'ers willen liquideren, maar de BS vond dat dat
te ver ging en sloot hen op in het raadhuis van Den Burg.
Na de middag arriveerden Duitse hulptroepen vanuit Den
Helder die meteen de Zuidbatterij heroverden. Verzetsman
f’Tï 1
