nu ."f.
Texel(aars)in Franse archieven
Siem van Eeten
ft A
de Verseur gerechtvaardigd is.
la.rcet profit de S.lbWi .MAEO <vdle £pucopal&
Saint-Malo in de 18e eeuw. www.infobretagne.com.
Nummer 140, september 2021
20
Historische Vereniging Texel
Willen we nu naar Texel kijken, dan springen de
volgende twee periodes in het oog: 1688-1713 en
1795-1813. In de tussenliggende tijd waren er geen
spanningen met Frankrijk die zouden kunnen leiden
tot de aanwezigheid van Texel of Texelaars in de Franse
archieven.
In de periode 1688-1713 werden er twee oorlogen
met Frankrijk uitgevochten. Hoewel de oorlogen zich
grotendeels op het land afspeelden en de Nederlandse
Je m'appelle Sijmon Tjalling, j'ai trente-huit ans, je suis né dans l'ïle de Texel, j'y demeure avec ma femme, je suis capitaine du
navire Le Verseur et je suis de religion protestante.
Zo begint op 9 mei 1692 het onderzoek naar de vraag of de kaping van
Wat is hier aan de hand?
Door het project Sailing Letters en de daaruit
voortvloeiende publicaties zoals ‘Kikkertje lief' en ‘Veel
gedoe met de Engelsen' zou men de indruk kunnen
krijgen, dat veel gegevens over Texel en over Texelaars
zich, afgezien van de Nederlandse archieven in het
buitenland, slechts in de National Archives in Londen
(Kew) zouden bevinden.1 Dit is enerzijds verklaarbaar
omdat de Nederlandse geschiedschrijving momenteel
grotendeels op de Angelsaksische wereld gericht is
en anderzijds omdat het Engels als de lingua franca
van de (geschied-)wetenschap wordt beschouwd.
Toch is dat een eenzijdige benadering. We neigen er
wel eens toe te vergeten dat ons land ook een grote
geschiedenis met Frankrijk heeft. Reden hiervoor kan
zijn dat onze laatste innige band met Frankrijk dateert
uit de Napoleontische tijd toen ons land eerst een
satelliet van Frankrijk was en daarna opging in het
Franse Keizerrijk. Ondanks de hervormingen die deze
periode ons bracht en waar we niet meer buiten zouden
kunnen, heeft die periode toch een wat negatieve
klank in ons historisch bewustzijn. Dit wordt mogelijk
versterkt door de parallel die onbewust gemaakt wordt
met de Duitse bezettingsperiode.
Aangezien historische relaties met een land vaak
opgehangen worden aan oorlogen, is het dan ook
niet verwonderlijk dat Frankrijk hierin een mindere
rol speelt dan Engeland. De drie bekendste oorlogen
met Frankrijk dateren uit de tweede helft van de
17e en het begin van de 18e eeuw, namelijk van 1672
(het Rampjaar) t/m 1713 (de Vrede van Utrecht).2
Met Engeland evenwel zijn de vier Engelse oorlogen
prominent in onze geschiedbeleving aanwezig en als
bondgenoot van Frankrijk waren we zelfs van 1795 tot
1813 constant in oorlog met Engeland.3
