een 1ste monteur
fs
810
BETER VERVOER
- 1>
Wie helpt mee aan de
wederopbouw van Texel?
Gevraagd:
en een 2e monteur of
flinke leerjongen.
Tevens een loodgieter
of een halfwas en een
leerjongen.
Technisch Bureau
JAN AGTER.
Texelsche Courant 5 oktober 1946.
Nummer 137, december 2020
Historische Vereniging Texel
28
Nadat een akkoord was bereikt, werd op 14 november
de staking opgeheven. Het loon werd verhoogd tot
0,75 per uur, eventueel te verhogen met maximaal
10% accoordtoeslag. Ook daarna werd regelmatig
aangedrongen op inschakeling van Texelse aannemers
en Texels personeel, ondanks de concurrentie van
overkantse aannemers en overkants personeel die wel
tegen lagere tarieven op Texel wilden werken.
invoerde. Desondanks legden de Texelse bouwvakkers
op maandag 5 november 1945 het werk neer. Ze
staakten.
De tijd van de grote verwachtingen
De Eerste Wederopbouw uit het begin van de oorlog
stierf tijdens het tweede bezettingsjaar een stille dood.
Na de Duitse capitulatie duurde het geruime tijd voor
Een Amerikaanse truck, volgeladen met Amerikaanse
goederen en voorzien van het Amerikaanse logo For European
Recovery. Noord-Hollands Archief NL-Hl_NHA5604_5523.
De Wet op de Materiële Oorlogsschaden
Ook op Texel werd met spanning uitgekeken naar de
nieuwe Wet op de Materiële Oorlogsschaden. Nog
steeds was de animo voor wederopbouw gering. De
schade bij particulieren in Nederland naar de waarde
“De timmerlieden, de metselaars, de schilders, de
arbeiders bij de wegenbouw zijn maandag j.l. in staking
gegaan. Ze nemen geen genoegen met het loon van
0,68 per uur door den Rijksbemiddelaar vastgesteld.
De patroons van Texel zijn bereid om 0,80 per uur
te betalen, maar kunnen hieraan in veel gevallen
geen gevolg geven omdat de banken slechts volgens
de officiële norm uitbetalen en de Dienst van
Wederopbouw niet meer dan 0,68 uitbetalen mag.
Naar wij vernamen heeft de staking zich uitgebreid
tot alle bouwbedrijven en ook bij Rijkswaterstaat
is de staking een feit geworden. Volgens de Texelse
bouwvakarbeidersorganisaties bedroegen de kosten van
levensonderhoud voor een gezin met 6 kinderen toen
38,73 per week, te verhogen met kosten voor kleding,
schoeisel en wijkverpleging. Het weekloon bedroeg
toen per week 48 x 0,68 32,64. Daar ging 0,98
ziekengeld vanaf. Totaal bleef dan per week netto te
besteden 31,66."14
MIK tUKUrtnn ntbUrtnl
iïiW
de Tweede Wederopbouw goed op gang kwam. Het
uitzien naar een betere toekomst liep via de euforie
van de bevrijding moeiteloos door in de naoorlogse
praktijk van hard werken, vooral niet terugkijken en
het ver wegstoppen van verdriet. Het West-Europese
economische herstel ging traag, want bleek voor een
deel afhankelijk van de ingestorte Duitse (kolen)
industrie. Daarnaast waren de Duitse herstelbetalingen
een vertragende factor. In combinatie met de vooral
door de Amerikanen gevoelde dreiging van de
Russische beer, leidde dit tot de zogenaamde Truman-
doctrine, verwoord door de Amerikaanse president
Truman op 12 maart 1947, waarin hij economische en/
of militaire hulp aankondigde aan niet-communistische
landen en de wereld verdeelde in twee typen: de
vrije wereld en de wereld onder communistische
heerschappij. Later beschouwden sommigen die lezing
als het begin van de Koude Oorlog. In vervolg daarop,
op 5 juni 1947, introduceerde de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken George Marshall zijn European
Recovery Program. Daarin stelde hij onder andere:
De kern van het probleem is dat de Europese behoeften in
de komende drie of vier jaar met betrekking tot buitenlands
voedsel en andere essentiële goederen - in het bijzonder uit
Amerika - zoveel groter zijn dan de financiële draagkracht van
Europa, dat dit werelddeel hulp van buitenaf nodig heeft ter
aanvulling van de eigen bronnen, en dat Europa zonder die
hulp economisch, sociaal en politiek zal verkommeren.
De uitwerking daarvan werd hier bekend als het
Marshallplan. Vervolgens kondigde hij met ingang
van 1948 Amerikaanse financiële hulp aan voor
niet- communistisch Europa. Deze Marshallhulp was
bestemd voor de aanschaf van Amerikaanse producten.
Een gedeelte daarvan kwam ook aan Texel ten goede.
1
