nw; Nummer 137, december 2020 Historische Vereniging Texel 17 In de 17e eeuw werden de eilanden Texel en Eierland door de aanleg van de Zanddijk tot één geheel gesmeed, en de eilanden 't Oghe en Huisduinen werden op de zelfde manier verbonden met het Hollandse vasteland. Texel is dus gegroeid door menselijk ingrijpen, eerst door bedijking van kweldergebieden, daarna door de aanhech ting van Eierland en inpoldering van nieuwe kwelderge- bieden. bijna 8 meter in de 20e eeuw (Van Lare, 1980). Begin 20e eeuw hadden de eilanden Texel en Vlieland grofweg hun huidige grootte. Ik ga hier verder niet in op het effect van de Zuiderzeewerken en andere grote ingrepen door de mens, in de periode daarna. De klimaatverandering is beter te zien aan het ontstaan van vloedhaken ten zuiden van Den Hoorn. Een vloed- haak is een duinenrij, aan drie kanten omgeven door zee, ontstaan door aanvoer van zand door stroming en getij. In de Middeleeuwen werd een vloedhaak hoorn of horn ge noemd. Het dorp Den Hoorn dankt er zijn naam aan. Eind twaalfde eeuw brak het Marsdiep door. Niet lang daarna klotste het zeewater tegen de keileembult van het huidige dorp Den Hoorn en ontstond een steilrand, het klif. In 1290 Het effect van de lage zeespiegel in de Kleine Ijstijd (tot ongeveer het jaar 1800) en de stijgende zeespiegel in de warmere periode daarna is niet te zien aan de toegenomen frequentie van dijkdoorbraken, omdat de dijken steeds ho ger werden gemaakt. Evengoed braken die hogere dijken nog wel af en toe door, in 1775 bij de Douk, in 1825 de dijk van de polder De Grie, in 1953 bij Polder de Eendracht en bijna in 1976 achter Oost. Dat is dan weer wel een teken dat de zeespiegel steeg. Na de doorbraak op 3 februari 1825, de meest rampzalige in de Texelse geschiedenis, stond een groot deel van Texel onder water, zoals geïllustreerd wordt met stukjes uit de Arnhemsche en de 's-Gravenhaagsche Courant. De hele Hemmer stond onder water, tot aan de duinrand en De Koog. Het betekende ook het einde van de Hemmerkooi, de eendenkooi in de Hemmer. ’s Gravenhage den iö Februari). Allerontzet* tendsc zijn de berigten welke van alle kanten inko menomtrent de onhei’en, door den laatste!) storm en watervloed veroorzaakt. Den 5 dezer, was een groot gedeelte van het eiland Texel sis in eene zee herschapenen was men bezig met de landlieden, die zich in den groot- sten nood bevondenmet de reddingsboot in veilig heid te brengen. Aldaar is veel vee omgekomen in een’ enkelen still zijn, onder anderen, 150 scha pen verdronken. Het eiland Terschelling is in den 's Gravenhaagsche Courant, 11 februari 1825. Aan Texel schrijft men, van den 7. dezer, dat door een inbraak in den dijk, aan den polder bij den Hoorn, eene groole overstrooming van daar tot aan de schans heeft plaats gehad. Alle de lage landen aldaar staan onder water; de gemeenschap Insschen den lloorn en den Burgwordt met sloepen onderhouden. De dijken langs het geheele eiland hebben veel geledenhetwelk eene allcrimporlanste schade ver oorzaakt. Arnhemsche Courant, 12 februari 1825. R M >r I M 4 K'' - t TT as k. 7 x- A.f -n. 5 'h’.idt Fe.,1- Bult te. V"rA" JftSfeC’ ffadt ddenl.rk.- 3 MFI K V T *£’af7™ Jfrt N ,'1 iUlcU Dai Brack lUium'J Dollar,! ‘i. m *s a WAelflwtr o m O 1 jMriuLrf w*

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Uitgave Historische Vereniging Texel | 2020 | | pagina 19