Erd;
"Hier heb ik nog op een potje gezeten”
Bas Huisman
Marian Huisman
Eierveiling op Texel 1921 - 1978
De handel in eieren was dus al van oudsher voor Texel
Nummer 137, december 2020
Historische Vereniging Texel
9
vernoemd. Aris Biesboer maakte de 40 jaar ook bijna vol,
hij stond bekend als de man met de ‘breedste schoffel'
in de buitendienst. Wie weet de namen van de nog
onbekende personen en hun werkervaringen?
Kunt u ons helpen met de ontbrekende namen? Neem
contact op met Bas Huisman, tel 0222 314409 of mail
cb.huisman@texel.com. Alvast hartelijk dank!
Deze foto is genomen in 1958, de begintijd van De Bolder, toen
nog de Gemeentelijke Sociale Werkvoorziening en weer later
WSW (Werkvoorziening Sociale Werkplaats). De mannen
zitten binnen te werken. De ‘r' zit in de maand en is het geen
weer om buiten aan de slag te gaan. De werkzaamheden zijn
nog niet zo gevarieerd als nu. Het is mattenvlechten wat de
klok slaat. Het pand Burgwal 20 is hun onderkomen. Op de
foto zijn een aantal medewerkers van toen te zien tijdens hun
werk. Van links naar rechts Piet Schaatsenberg, Piet van der
Wulp, Albert van der Schans, Aris Biesboer, en midden
voor in de rolstoel Peter Keijzer.
Eierhandel op de weekmarkt
Op de wekelijkse maandagmarkt had de eierhandel
een eigen plekje op de Vismarkt. Kopers en verkopers
ontmoetten elkaar op die plek. Boeren brachten er
hun eieren, die zij in manden verpakt aanvoerden en
verkochten aan hun afnemers: bakkers, winkeliers en
eierhandelaren van Texel of van de overkant. Zo is het
heel lang gegaan, de eierhandel had zijn vaste plaats op
de markt veroverd.
zijnde, hier met gezelschap meeuwen struiven kan gaan
eten. Tot deze struiven, die zeer lekker zijn, worden
alleenlijk de dooiers der meeuweneieren gebruikt. Die
dooiers zijn van eene goudkleur en in het geheel niet
vissig of sterk van smaak.”3
In de tijd dat het jongerencentrum ‘t Asiel er gevestigd
was, stond ik op een mooie zomeravond van 1972 de
voorkant opnieuw in de verf te zetten. Er kwam een oude
man langs die me wat wilde vertellen. ”Weet u”, zei hij,
”dat ik hier nog op een potje heb gezeten?” Nee, dat wist
ik niet. Hij doelde op de bewaarschool die het ooit was.
Burgwal 20 is een pand met een rijke geschiedenis. Het
heeft veel bestemmingen gekend.
In de Texelse Courant lezen we onder andere, tussen
haakjes het jaar van eerste vermelding,
Bewaarschool (1893), Landbouwschool (1928), Militair
tehuis voor drie maanden en daarna gestopt wegens
gebrek aan mariniers (1951), Dorpshuis (1951), Sociale
Werkplaats (1958), jongerencentrum ‘t Asiel (1971). De
gemeenteraad gaat in 1978 akkoord met sloop, waarbij
Kees Koorn van het CDA als enige tegen stemt. Daarna
zijn Architektenburo Jan Visser (1979) en vanaf 2019 een
kunstgalerie in het gebouw gevestigd.
Eeuwenlang stond Texel bekend om de eierproductie, bekend om de kwaliteit en de kwantiteit. Aanvankelijk betrof het geraapte
vogeleieren in de broedtijd. Later veranderde dit in de productie van eieren in kippenhouderijen. De eierhandel werd in het begin
van de 20e eeuw zo groot dat een eigen eierveiling op het eiland lucratief was. De veiling heeft 57 jaar bestaan: van 1921 tot 1978.
De geschiedenis van de Texelse eierveiling maakt duidelijk dat na bloeiperiodes er ook sprake was van neergang in de eierhandel.
Uiteindelijk leidde dit tot sluiting van de veiling. Herinneringen aan de eierveiling zijn er gelukkig nog.
Texel: ei-eiland
Al in oude tijden was Texel beroemd om zijn eieren.
In de 17e en 18e eeuw lag Eierland in het voorjaar vol
vogelnesten vol eieren. [..De omgeving van..] het
Eierlandse Huis was voor pachters een aantrekkelijk
gebied, omdat in de omliggende duinen enorme
aantallen vogels broedden. In het seizoen werden er 1000
a 1500 eieren per dag geraapt, die naar Amsterdamse
banketbakkers gingen.”1 Pieter van Cuyck schreef in zijn
Brieven over Texel: “De kastelein van het Landhuis op het
Eierland heeft in de maand Mey zes of zeven menschen
in zijne dienst; alleen om de eyeren te vergaren; hij
pleegt er dertig duizend naar Amsterdam te zenden, ten
dienste van de koekebakkers.2 Maar ook op Texel wist
men de vogeleieren te waarderen. Van Cuijck schreef
daarover onder andere: "Eer wij afrijden moet ik u nog
zeggen dat men, enigszins bij den kastelein bekend
Piet Schaatsenberg maakte alle veranderingen mee in zijn
40-jarige loopbaan tot zijn pensioen in 1998. Het plein
voor de huidige Bolder werd als eerbetoon naar hem