Ineke Vonk-Uitgeest
De oorlog op Flora door de ogen van een kind
Oorlogsherinneringen van Klaas Uitgeest (1936-2017)
75 jaar bevrijding - Nummer 135, mei 2020
14
Historische Vereniging Texel
school liepen, werd
van de weg uit
het complex
bank vanaf het tafeltje van de juf. Dijt en Uitgeest
waren de enigen in de nieuwe klas die de kleuterschool
niet hadden bezocht, zodat we eigenlijk al meteen op
achterstand stonden. In de bank voor ons zaten Theo v.d.
Kooy en Gerrit Smidt, achter ons Arie Bruijn en Annie
Kievit. Daarachter Joop van de Kerkhof en Bob Bakker.
In de rij tegen het raam op de achterste bank zat Jan
Doorn. Ik vond het maar een rare naam, vergeleek het
met een dooier uit een ei. Maar de trui die hij aanhad
had dezelfde kleur als de dooier die ik voor de geest
had. Dus dat verklaarde een boel.
We moesten lopend naar school. Onder andere met
buurjongen Dirk Bakker, die een klas hoger zat, verder
met Jan Zijm en zijn zuster Greetje, een stuk of vier Van
Heerwaardens van het Lange Bos. En Wittes van Bloem
en Bos, Teun, André en Bertus. Kinderen Zijm, Van
Heerwaarden en Witte gingen naar de Roomse school.
Onder de middag ging ik te eten bij mijn opa en oma
Klaas Uitgeest en zijn vrouw Pietertje Molenaar in
Kogerweg 2a, nu Kogerstraat 78. Het eerste huis voorbij
het kerkhof. Aan hen heb ik heel goede herinneringen
overgehouden.
Op Texel draaide de oorlogsindustrie op volle toeren. Op
Texla waar we alle dagen langs naar
een groot bunkercomplex aan weerzijde
de grond gestampt. Aan de oostzijde van
werd rondom een gracht gegraven.
De complexen die ik min of meer heb zien opbouwen
waren Barakkenkamp Kogerweg, naast de begraafplaats
op het land van de familie Reij, Texla, Gerritsland en de
aanvoer van materialen naar paal 17, in de volksmond
de H.K.B.1, en materiaal dat naar De Koog werd
gebracht.
Mijn vader was iemand met een detailgeheugen. Zo wist hij zich alle minigebeurtenissen tijdens zijn diensttijd nog te herinneren.
Maar hij wist ook nog veel details van zijn jeugd in de oorlog. Hoe vaak wij niet verhalen hebben gehoord! Super interessant.
Maar bij ons, de toehoorders, gingen de verhalen het ene oor in en later het andere oor weer uit. Ik kon bijvoorbeeld best wel wat
navertellen, maar als puntje bij paaltje kwam, dus niet de details. Ja, vader wist dat wel...
Flora, de weg liep veel dichter bij het huis dan nu het geval is.
De sloot met bruggetje is goed te zien. Vanuit de erker konden
ze richting Den Burg, Nieuwlanderweg en De Koog kijken.
Op 1 april 1942 ging ik naar de Openbare Lagere school
in Den Burg. Deze stond in de Nieuwstraat. Tegenover
de steeg stond het woonhuis van meester Van der
Kolk, de hoofdonderwijzer. Daarnaast een oudere
school met 4 lokalen. Ik kwam in de klas van juffrouw
Brouwer, waarmee ik goed kon opschieten. Jaques Dijt
van Westergeest kwam naast me zitten op de tweede
In 2010 gingen vader en moeder met de caravan op vakantie. Toen heb ik vader eigenlijk de opdracht gegeven zijn
oorlogsherinneringen eens op te schrijven. Hij kwam met 36 volgeschreven pagina's terug! Heel veel jeugdherinneringen, hier
en daar aangevuld met gegevens die hij later heeft gehoord of gelezen. Ik heb zoveel mogelijk zijn tekst intact gehouden. De
aanvullingen als nodig eruit gehaald en hier en daar de volgorde veranderd. En als ik af en toe twijfelde of het wel echt waar was,
heb ik aan zijn broer (mijn ome Jan) gevraagd hoe dit of dat was. En ome Jan vertelde eigenlijk precies zoals mijn vader het had
opgeschreven. Het klopte dus! Hier volgt zijn verhaal:
De eerste oorlogsjaren
Toen de oorlog op 10 mei 1940 uit brak was ik vier jaar.
Ik kan me nog vaag herinneren dat ik in de erker stond
van de woonkamer op Flora toen het vliegveld Vlijt
werd beschoten. Wat me verder is bijgebleven dat ik
een keer met mijn vader op een zondag (hij was in z'n
knappe pak) voor op de stang, waarop hij een zak had
geknoopt, via het paadje van Pagga naar het strand ben
geweest. Het was heel mooi weer, vermoedelijk zomer
1941, daarna was het strand verboden gebied. Wat me
nog goed voor de geest staat is dat hij een balk, in mijn
ogen een grote, in een struik verstopte. Het zal wel een
vlierboom zijn geweest.
