1 Duitsers voorbij zagen lopen, nog zwaarder bewapend
2 dan de Russen, wisten we dat er geen kogels meer op ons
3 dak zouden komen. We hebben allemaal God bedankt en
4 konden eindelijk een beetje uitrusten. De ingepakte kle-
5 ding bleef een paar dagen in de zakken staan voor het ge-
6 val er nog een keerpunt in deze strijd zou komen. Maar
7 dat gebeurde niet en eigenlijk hadden we dat ook niet
8 echt verwacht. Ome Johannes en tante Nel woonden in
9 een meer bosachtig gebied richting De Koog en dat was
10 daardoor veel gevaarlijker. Het terrein was ook strate-
11 gisch van belang en zij moesten hun huis verlaten. Alle
12 dertien personen kwamen bij ons wonen. En wij waren al
13 met z'n elven. Ze sliepen in het hooi, in de schuur, in
14 kastlades en god weet waar nog meer. Ze bleven tot 21
15 april, toen alle open gevechten waren beëindigd.
16 Toen het vechten voorbij was hoorden we allerlei geruch-
17 ten, maar veel van die geruchten bleken waar te zijn. Een
18 flink aantal Russen hadden zich verborgen en deden dat
19 nog steeds op veel plaatsen op het eiland. Ze verstopten
20 zich in gaten in de grond, waarbij ze door stukken gras-
21 zoden boven hun hoofd te houden ontsnapten aan de
22 zoektochten van de Duitsers. Ze wilden zich verstoppen
23 in onze schuren, op onze zolders en in onze bomen. In de
24 nacht kwamen ze naar buiten op zoek naar voedsel en
25 drinken. Maar iedereen die gesnapt werd met het helpen
26 van de Russen werd ter plaatse neergeschoten. Na een
27 paar nachten hoorden we ze komen, sluipend om het
28 huis en tikkend op het raam. "We gaan dood van de hon-
29 ger, hebben jullie iets voor ons om te eten? Vader pro-
30 beerde hen te vertellen "Kom morgen terug, we zullen
31 achter de schuur eten voor jullie neerzetten." Ze gingen
32 weg en de volgende nacht werd er een pan aardappels
33 voor hen neergezet. Die was 's morgens verdwenen en
34 we hebben dat verschillende nachten gedaan. We zagen
35 of hoorden ze niet, alleen de lege pan werd teruggezet en
36 de volle weer meegenomen.
37 Niet lang daarna was vader (met twee van mijn broers en
38 zus Jos) aan het werk op de bollenvelden en hij zag dat er
39 gerommeld was met de strohoop. Dat stro wordt in het
40 voorjaar verzameld en opgeslagen om opnieuw te wor-
41 den gebruikt in oktober. Hij wordt boos omdat hij denkt
42 dat de buurjongens er mee hebben gespeeld en niet op-
43 geruimd. Hij harkt het stro weer bij elkaar om het met
44 een vork weer boven op de hoop te leggen. Plotseling
45 krijgt hij de schrik van zijn leven als er een mensenge-
46 zicht verschijnt en een hand met een revolver die op hem
47 is gericht. Hij begrijpt onmiddellijk dat dit een Rus is en
48 probeert uit alle macht om de man gerust te stellen. Hij
49 verzekert de Rus dat hij hem geen kwaad wil doen maar
50 wil helpen. En dan, aarzelend, verschijnen er meer ge-
51 zichten en ze realiseren zich dat vader degene is die hen
52 de laatste paar dagen van voedsel heeft voorzien. Ze be-
53 danken hem en vader laat hen verder met rust, nadat hij
54 ze weer heeft afgedekt met stro. Hij loopt nog te trillen
55 op zijn benen. Alleen moeder en de oudste kinderen wor-
56 den in vertrouwen genomen en verteld over de Russen in
de strohoop met de instructie om er niets over te zeggen 1
en alleen de aardappels te schillen. Wij hebben nooit ge- 2
praat over ons geheim, net als veel andere Texelaars, 3
maar sommigen zijn gedood nadat ze betrapt waren door 4
hulp aan de Russen. De Duitsers realiseren zich dat ze de 5
opstand wel de kop in hebben gedrukt, maar ze hebben 6
nog steeds angst omdat er elke nacht slachtoffers vallen 7
door Russische sluipschutters. Ze beginnen een ver- 8
woede poging om het eiland te zuiveren van Russen. Ze 9
gaan hand in hand van zuid naar noord over het eiland. 10
Ze denken dat op deze manier er niets of niemand aan 11
hun aandacht ontsnapt door deze sto&ammethode. En 12
ze komen natuurlijk ook bij onze boerderij langs. Er is 13
nog hooi in de schuur en er wordt bevel gegeven om die 14
in de brand te steken. "Dan komen ze er wel uit." Vader 15
probeert uit alle macht om de Duitse commandant te ver- 16
tellen dat hij alle hooi eruit zal halen en dat er echt geen 17
Russen onder verborgen zitten. En de Duitser die vader, 18
Ome Johannes, vier zonen en zes neven klaar ziet staan 19
om te beginnen gaat akkoord. In minder dan geen tijd is 20
alle hooi buiten en zijn de Duitsers overtuigd dat er geen 21
Russen binnen zijn en ze gaan weg. Het was weer tijd 22
voor een dankgebed. En toen kwam het moeilijkste ge- 23
deelte, want we realiseerden ons dat de drie Russen in de 24
strohoop waarschijnlijk binnen twintig minuten het leven 2 5
zouden laten. Door ze te voeden en te helpen waren het 26
onze Russen geworden. Ze hadden hun leven gewaagd 27
om af te komen van de ook door ons gehate vijand en 28
waren daarom ook een van ons geworden. Het was niet 29
belangrijk dat we ze verder niet kenden of communisten 30
waren, er was een band, een gezamenlijke vijand. Wat 31
kunnen we doen? Alle vier en twintig bewoners van het 32
Langebosch wilden gaan kijken wat er ging gebeuren 33
met de strohoop. Maar vader riep onmiddellijk dat we 34
ons moesten verbergen. "Wat dacht je dat er gebeurt als 35
de Duitsers achteromkijken en ons zien staan kijken? 36
Dan weten ze dat er iets bijzonders is!" Dus kropen we 37
weg achter struiken en andere obstakels en keken van 38
een afstand. We zien vijf of zes soldaten op de ongeveer 39
1,80 m hoge strohoop klimmen en die beginnen daarin 40
met bajonetten te steken. Ze doen dat tot heel diep en we 41
zijn ervan overtuigd dat ze een van de Russen zullen ra- 42
ken en geschreeuw zullen horen. Of ze steken de hoop in 43
brand. Maar nee, de Duitsers schudden hun hoofd, er 44
wordt een order geschreeuwd en ze trekken verder. We 45
konden het bijna niet geloven. Uiteindelijk werd het 5 46
mei en daarmee de overgave van alle Duitse troepen. De 47
oorlog was voorbij. Toen we dat hoorden is vader naar 48
de strohoop gelopen en riep: "De oorlog is voorbij. De 49
oorlog is voorbij." De mannen kwamen uit hun schuil- 50
plaats en tranen stroomden over hun wangen. Ze om- 51
helsden en kusten vader, noemden hem "Vati" en een 52
van hen neemt een gouden ring met een grote blauwe 53
steen van zijn vinger en schuift die om vader 's vinger en 54
zei: "Je hebt ons leven gered, we kunnen je hiervoor 55
nooit genoeg bedanken". Vader neemt de Russen mee 56
6
Historische Vereniging Texel
Nummer 129, december 2018
