VI?
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
/t-
maal in 1932, zette Natuurmonumenten weidemolens in
om water in te laten, daarmee verdroging te voorkomen
en het natuurgebied aantrekkelijk te houden voor kemp
hanen, andere weide- en watervogels en de bijzondere
vegetatie van vochtige, brakke hooilanden. Vrijwillig
molenaar en molenmaker Piet Prins verricht daar won
deren met De Kemphaan en de andere weidemolentjes.
De kunstenaar R.S. Bakels vereeuwigde al vóór die tijd
twee weidemolentjes in een van zijn schetsboeken.
R.S. Bakels, watermolentjes in Waalenburg, ongedateerd
(schetsboek, coll. fam. Bakels)
Deze situatie is ook afgebeeld op een foto van een anonieme fo
tograaf uit 1911 in coll. Nationaal Archief 918/SFA022829220.
De boerderijen
tj »M j
De voorganger van de boerderij de Voorzorg in de 17e eeuw
aan de Nieuwlanderweg.
Op de kavelkaart van Jan Pietersz. Dou zijn in
Waalenburg drie gebouwen ingetekend: in de hoge hoek
bij de Ruige Dijk en het Waalenburgerdijkje twee huizen
en langs de Nieuwlanderweg een stolpboerderij met
voorhuis; dat is de voorganger van boerderij de
Voorzorg. Verder is de polder leeg. De animo om mid
den in een polder die een gedeelte van het jaar blank
stond een boerderij te bouwen ontbrak. Ongetwijfeld zal
ook de herinnering aan eerdere dijkdoorbraken daarbij
Jan Witte met een paar van zijn schapen voor De Voorzorg; 49
rechts daarvan de stolpschuur, links het rond 2005 afgebroken 50
bakhuis (coll. M.C. Stoepker) 51
52
De 20e eeuw brengt grote veranderingen. Tijdens de ruil- 53
verkaveling verschijnen moderne boerenbedrijven in het 54
tot dan toe vrijwel lege hart van Waalenburg: de boerde- 55
rijen van Tollenaar (Elzenhof, 1956), Zoetelief (De Arend, 56
een rol gespeeld hebben. In 1747 stonden er 12 1
huizen/boerderijen in Waalenburg. Met uiteondering van 2
deze ene stolpboerderij stonden ze allemaal veilig op de 3
hoogte bij de Ruigendijk en op enkele andere plekken 4
langs de rand van de polder. 5
De oude boerderij De Arend in de hoge hoek van de 22
Ruigendijk en het Waalenburgerdijkje (coll. M.C. Stoepker) 23
24
De natte polder werd deels als hooi- en weiland gebruikt 25
door enkele zetboeren en boeren die elders woonden. 26
Later durfde men wat meer en werd ook verder van de 27
randen gebouwd. De Waterplaats en Plassendaal dateren 28
uit de tweede helft van de 18e eeuw, de nieuwe 29
Voorzorg (1855) en de Hertenkamp (1855) staan ingete- 30
kend op de kaart van Kikkert uit 1854. 31
32
33
34
24
Historische Vereniging Texel
Nummer 129, december 2018
