Reacties op Oosterend Present HVT 127
Bas Huisman
het oude Tessels nog wel mooi klopt met wat je zou ver-
wachten.Een andere oude vorm, die verder los staat van
dit artikel, is de -ie- in kriege. Die klopt ook weer met de
bekende regel: -ij- is -ie- (de klankwet die iedere Texelaar
kent). De vorm kriege klopt ook weer met het Wierings,
maar in modern Tessels zeggen we voor dat woord eerder
kregge of krigge. Zo'n veelgebruikt woordje wordt nu een
maal makkelijk verkort, dat slijt sneller dan die klankwet
ten van mij kunnen bijbenen.
Twie biêne, tien tóne
Dat er nog wel meer over dit onderwerp te zeggen valt
heb ik tussen de regels wel laten merken. In het Tessels
Taalboekje dat ik dit jaar uitgaf ga ik al op een hoop an
dere kwesties in, maar ook daar staat niet alles in. In ko
mende afleveringen van dit tijdschrift duik ik graag nog
eens de Tesselse taalhistorie in, op zoek naar andere wet
matigheden en parallellen. Als dit stuk of wat nog volgen
moet vragen oproept, beantwoord ik die uiteraard graag.
U kunt mij mailen op mijn e-mailadres marcelplaatsman-
teksten@gmail.com.
Bronnen
Platvoet en Cie: Nieuwe Courant van Den Helder, 1864
Heeroma: Hollandse Dialektstudies, 1935
Aart van den Brink: Uitgave van de Historische Vereniging
Texel nummer 127, 2018
De brief uit 1864:
An de Boekebiender van de Nuwwe Helderse Krant
Sedert ienege tiet is er urreges bij jullie in de buurt en mon, die
er pret in het om of en an wat over de Tesselaars te skrieve; nou
das best, leet em maar skrieve, as i deerom evengoed maar op
zien affeeres past, begriepie. Maar i leit et er net op toe, om ons
te verafgronteren, en deêr komwe teuge op, weet je; al benne we
dan ook maar boere. We wille de mon es eve segge weert op
staat en wel op zien Tessels, net zoo as die mon seit dat we hier
praaten, weerin i em lüllik vergist; we praten zoo saai niet
meer, wat sou et, wel en holve eeuw leden, en toch heelekendol
zóó niet as i skrieft, das ien leuge van em hoor. Verlede jaar
weetje in de meimaand, toe het i en stik skreve en dat het i dut
jaar set in nommer zeuven van en tietskrift dat „Nederlond"
hiet, deer praat i in van dinge voelje, net of ze toen beurt benne,
maar das niet weer (twiede leuge van em). Weer i van praat is
te minste twie en dortig joar lede en weet je me-eer toe was
Tessel niet wat 't nou is. Sedert hewwe franse skool, meziek-
meister, dansmeister, rederikkerskamer en al zuk wat krege en
veul mense sture der kienders nee de vaste wol om ollans en ol-
les te leeren.
Dut is nou nog niemendol weetje, maar wat niet mooi is van
die (geestige?) skriever, is dat i zoo maar iederien bee zen naam
noemt zieje, en dat i arme ouwe gebrekkelikke mense bij de reg
ophaalt en uutskelt voelje, zien eege fermielje niet uutslooten,
en de dooien uut 't graf haalt, ruukje, ook dat i de groene kees
makerij ook verafgronteert en zoo al voors, wat mient die mon
wel? Hij mot zoo as se segge zülvers en volbloed Teslaar wese;
wonne en ronne an het Ouweschil, en deer niet erg in trek
weest hewwe, altans niet bij de meikes; deerop mot u verhuust
wese nee jullie land om zülveers nog wat en om de kienders te
leeren cieferen lezen en skrieve, aars hewwe nooit meer wat van
em hoort. 't Ken best beure as i hier komt, teuge jou seit in
vrijegeit, dat i en pak slaag kriegt, of dat z' op hem dezülfde
wonderlike regtspleging toepassen, as weer dat ie van praat
(dat nou wel meer as dortig jaar leden is). Boontje komt op zien
loontje, wacht maar. Een goed ding het i wel vergete te segge
van die Tesselaars die hier nog weune en die nog niet verbas
tert benne, en dat is, dat ze niet onder de pantoffel van de
vrouwlui wille sitte, het ken niet schele of ze arm of riek benne,
het goeije verswiegt i, zoon draaijer.
Uwe zel ons verskrikkelijk, yselik en ollemogtig veul plezier
doen, as je dut nou er is in je Krant wil sette, zoon mon die zen
eige nest beklad mag wel wat hewwe, voor zen pekelsonde be-
griepie; - en mogt i meer luste, dan ken i 't kriege.
Platvoet en Cie
- Nieuwe Courant van Den Helder, 5 oktober 1864
Van Jaap Cees Drijver ontvingen we de
foto's op deze en de volgende bladzijde
van de allegorische optoct tijdens
Oosterend Present 1963.
Wie ziet nog bekende gezichten?
Bel of mail Bas Huisman.
Nummer 128, augustus 2018
Historische Vereniging Texel
29
