1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
Als mijn vader verkouden was en met schorre stem bij
het eten hardop ging bidden, zei mijn moeder 'Doe maar
oversacht...' en dat bracht ze allebei weer terug, via een
woord dat ik sinds mijn vroege jeugd niet meer had ge
hoord en waar ik ook geen simpel Nederlands alternatief
voor weet met dezelfde zeggingskracht.
Ontroering komt uit verschillende hoeken. Van de mooie
Tesselse klinkerveranderingen en het wegvallen van de
eind-n waardoor je woorden langer kan maken: buute,
luustere, begriepe. Van gekke vervoegingen van veelge
bruikte werkwoorden: doene, gaane, gonge, ook allemaal
in een andere toonsoort. Van droogkomische uitspraken
of zelfoedachte woorden. Je kunt het van tevoren niet be
denken, maar ze sleuren je vanzelf mee naar lang gele
den, zoals de geur van een willekeurig dennenbos je in
één ruk terugbrengt naar de trap van de Fonteinsnol.
Door alle bezigheden werd mijn Tessels gaandeweg be
ter, authentieker. Verloor ik mijn gêne. Mijn liedje kreeg
een verouderings make over:
'k hèèw naggers keeke, 'k hèèw een vest omslooge
't is kouwer nou, ik liep tot on de dam
ik docht dot ik een telefoon kon hore
dot buurvrouw mee meskien te hale kwam
Iets dergelijks overkwam ook de andere deelnemers van
Echt op sien Tessels. Aanvankelijk werden de stukjes in
het Nederlands aan elkaar gepraat, maar gaandeweg gin
gen die ook in dialect. En dat is mooi. Niet alleen de
oude taal als relikwie tentoonstellen, maar gewoon ge
bruiken. En dat kan best! Op Ameland wordt thuis
overal dialect gesproken, ook door de jeugd. Dat ze het
in de horeca met Nederlands of Duits moeten redden,
maakt niets uit4. De eigen taal bindt samen. En als je die
gebruikt, merk je vanzelf wel wat past en niet past. 'Doe
gewoon maar effe overhard.'
Noten:
1 Fragment. Het gedicht werd in zijn geheel afgedrukt door Boekhandel
Het Open Boek t.g.v. de landelijke gedichtendag van 2001 ('Vier gedich
ten') en recentelijk opgenomen in 'Dag lief fijn eiland', Uitgeverij Brandt,
Amsterdam 2017.
2 Martin Vlaming maakte me op dit soort verschillen attent bij onze vaders.
3 Uit: Het kind dat wij waren van E. du Perron.
4 Mathilde Jansen, Een echte Amelander spreekt dialect, Amsterdam
University Press 2010
32 Historische Vereniging Texel Nummer 127, juni 2018
