$4
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
7
8
9
10
11
12
13
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
Het lakprofiel van de laatmiddeleeuwse zeedijk is aan het uitharden
De toren had een afmeting van 6 x 8 m en was mogelijk 8
m hoog vanaf de kruin van de dijk. De buitenmuren wa
ren gemetseld van gele Friese bakstenen, net zoals het
fort zelf. De binnenmuren waren voorzien van een pleis
terlaag. De functie van de toren was om de Rede van
Texel te controleren en de communicatie tussen de wach
tende schepen en het fort in stand te houden. Ook blok
keerde de toren de weg over en langs de dijk.
Het is nog niet duidelijk wanneer de toren werd afgebro
ken. Op de kruin van de dijk lag, bovenop het resterende
muurwerk, een laag van puin en afgebikte mortel.
Mogelijk hing de aftraak samen met de behoefte aan
breekpuin na 1731.
De tweede wierriem werd aangelegd met palen van
grove den in of na 1626. Hierop volgde een grote herstel
fase in of na 1683. Deze is uitgevoerd met eiken balken.
Deze balken waren in tegenstelling tot de oudere aange
punt en een meter dieper ingeslagen dan de palen uit
1626. Hierna volgen nog herstelwerkzaamheden in 1664,
1670 en 1767 en 1786. Deze laatste herstelfases zijn daar
mee van na de paalwormcrisis en hangen samen met de
steendijk.
Na 1731 wordt de paalwering vernietigd door de vraat
van de paalworm. Veel palen worden verwijderd of inge
pakt in het dijklichaam. Op het buitenbeloop van de zee
dijk worden ook op Texel steenweringen aangebracht.
Gefundeerd op breekpuin worden langs de dijk zwerf
keien geplaatst. Deze zijn in veel stukken van de
Waddenzeedijk behouden gebleven en te zien.
De zeedijk was tot 1930 veel bochtiger dan nu. In 1930
werd in het kader van de Zuiderzeewerken, de zeedijk
Het gieten van kunsthars voor het lakprofiel
rechtgetrokken en verhoogd. Na de verzwaringen in de
jaren 70, kreeg de dijk die eerst strak voor de huizen van
Oudeschild langs liep, een breedte van bijna 50 meter en
werd tussen De Schans en de haven naar buiten ver
plaatst, rechtgetrokken en verhoogd tot 8,4 m NAP.
Tijdens de bezoeken van bestuur en publiek aan de Open
Dijk kwam het idee naar boven om van deze zandige dijk
een lakprofiel te maken. Door snel handelen van het
Hoogheemraadschap, Museum Kaap Skil, Gemeente
Texel en Deltares kon in de week na de opgraving mid
den in het lopende werk een lakprofiel worden vervaar
digd. Dit 6 m brede en 3 m hoge profiel is vanaf eind
2017 geëxposeerd in Museum Kaap Skil en toont zes eeu
wen Texelse strijd tegen de woeste zee. (aft 6 en 7)
30
Historische Vereniging Texel
Nummer 127, juni 2018
