Het schieten was toen gauw af en toen zijn ze Jan gaan
halen, die lag in de kamer, ze hebben hem weggedragen
naar ons toe en daar heeft hij nog even geleefd en toen
waren we 2 dierbare levens kwijt, want Jan was ook een
kind van ons, een allerliefste jongen die ik niet meer
kwijt wou.
Ikzelf heb vanaf het begin zo hevig gebloed uit 2 hoofd
wonden (m'n schedel gelukkig niets geraakt) dat het was
haast niet te stuiten. Henk met zijn doortastendheid
brulde maar om lakens en bond maar om m'n hoofd.
Toen zijn we op een wagen Den Burg uit getrokken alles
vluchtte Den Burg uit naar een dichtstbijzijnde boerderij
waar we 's nachts gebleven zijn en de volgende morgen
naar het ziekenhuis. Daar waren ondertusschen al opera
ties ondergaan o.a. benen en armen geamputeerd enz.
vreselijk hè? Ik vraag me af of deze brief niet te erg is om
te verwerken, er staat haast teveel leed in.
Dat dit allemaal nog over ons eiland moest komen had
den we niet meer verwacht. Oorzaak: gevechten tusschen
Russen en Duitschers. Onteaglijk veel Russen zaten hier
gewapend en wel. Die zouden op Vrijdag 6 April (onze
rampdag) vertrekken naar het front en die zijn van
Donderdag op Vrijdag al beginnen te vechten, Russen
sterk de overhand op de Duitschers en die waren er niet
op verdacht.
't Noordelijk deel van het eiland was spoedig door hun
bezet en daar hingen op de boerderijen al de vlaggen ter
wijl ze in Den Burg nog hevig vochten. Hoe konden de
mensen toch hè de burgers alles vocht hier mee met de
russen. Wij mochten in onze straat niet buiten 's morgens
van de Duitschers. Zo waren we van alle berichten uit
Den Burg verstoken, want alle mannen moesten mee
vechten met de Russen, zo waren ze hier al de baas en
Henk zat gelukkig thuis en wist van niets. Massa's jon
gens en mannen liepen hier met geweren. Of het wraak
op de burgers is geweest is heel waarschijnlijk of uit
angst voor de russen, (want ze verscheuren de
Duitschers haast) maar weinigen wisten dat Den Burg
beschoten zou worden dus alle burgers waren in Den
Burg maar om vijf uur zijn ze Den Burg gaan beschieten
18 minuten heeft het geduurd en 1800 granaten zijn er af
geschoten. Weten Heit en Moeke nog de straat waar de
bus aankwam bij het postkantoor? Daar is niets meer van
over. De hele straat is weg en ook het postkantoor zelf.
En het wonderlijke is dat haast nergens verliezen van
menschen geleden zijn, maar in 1 gezin zo erg. Een jon
gen van 17, een meisje van 13 en een pleegdochtertje uit
Amsterdam, allen op slag gedood, de vader z'n been
stuk, geamputeerd en een paar dagen later overleden. De
vrouw haar been daar vrezen ze het ergste voor. Die
vrouw haar broer, 26 jaar, wordt vandaag begraven. Die
vrouw haar moeder lag naast me in het ziekenhuis die is
kapot van verdriet, een jongetje van 3 jaar mankeerde
niets en zo is haar hele familie in 1 klap weg, want die
vrouw (62 jaar) heeft hier 23 jaar geleden haar man en
zoon verloren, beiden verdronken en nu heeft ze alleen
haar dochter met haar kleine jongetje nog over. Een paar
huizen hier vandaan. Vader en Moeder, dochter van 24
jaar, zoon van 19 jaar, 4 stuks op slag gedood, 1 dochter
nog zwaar gewond, 1 getrouwde zoon over en zo is het
hele gezin maar weg. Dan 2 families die naast elkaar
woonden en die bij elkaar gevlucht waren, het ene gezin
bestaande uit Vader, Moeder en zoon, de eerste twee op
slag dood, het tweede gezin uit Vader, Moeder, meisje 12
jaar en meisje V jaar, de eerste drie dood en een man
vindt het kindje onder het puin en wil het nou nooit
meer kwijt. Dit zijn ook de ergste gevallen, verder haast
alles uit een gezin. Ook nog een gezin van de zomer een
jongen uit Duitschland thuis gekregen, zijn longen ver
giftigd, een week en daarna dood en nu de vader en
broer en zus en zo ga je maar door, alles wat in Den Burg
getroffen is, ken je goed. 38 kisten stonden er opgebaard
in de kerk, onze kerk is ook helemaal stuk, 12 katholie
ken 's morgens begraven en 's middags de 26 anderen
waaronder Igna en Jan, Igna als enig klein kind. Een
prachtige dienst is er gehouden.
Moeder en Gerard en bij m'n zuster aan de Waal is alles
goed. Daar ligt de kerk helemaal plat met een rijtje hui
zen. Alles is naar m'n grootmoeder toegevlucht want in
Oosterend was alles veilig daar is niets gebeurd.
Grootmoeder heeft daar een hele drukte gehad, want al
les van m'n zuster is daar ook weer heengevlucht, het
was gelukkig prachtig weer zodat de drukte nogal ging
voor haar. Toch heeft ze alles niet kunnen verwerken, ze
versufte helemaal en bleef op bed liggen en is geheel on
verwacht op 30 April overleden. Wiep Ruiter uit Sneek
heb jullie wel gekend? Die is ook op slag gedood en z'n
vrouw verwacht haar 2e kleintje. Of jullie Jen Sjoerdsma
ook kent? Schippersjongen die gelijk met Henk in dienst
was. Ook overleden. Haast alles betrekkelijk jonge men
sen. Bij verdere families in Den Burg die Moeke kent al
les goed. Moeders huis was ook erg beschadigd. Vóór lag
de voorpui van de bovenste verdieping in elkaar maar de
jongens hebben met hulp van anderen zo goed als alles
weer voor elkaar net toen ik thuis kwam. Wij hebben
angstige weken achter de rug. De russen waren niet mak
kelijk uit te roeien want door de beschieting hebben ze
Den Burg laten schieten en zo hebben ze ze steeds terug
gedrongen met afweergeschut. Maar er is zoveel afge
speeld hier, er moet nog zoveel uitkomen. De duitschers
staken de boerderijen in brand als ze dachten dat er rus
sen in zaten en zo zijn er veel levend verbrand. Haast al
les is uitgeroeid maar er zwerven hier nog wel rond,
doch het aantal is klein dat ze nog iets kunnen doen. De
autoriteiten die medeplichtig waren zijn vandaag weer
tevoorschijn gekomen, vandaag straks, alles staat hier ge
spannen, komen de Canadezen aan. Niets werkt er van
daag.
Nummer 126, maart 2018
Historische Vereniging Texel
7
