met ijzeroxide groen geglazuurde kleine pispot (foto AWF)
Van de drie pispotten, was één een groen geglazuurd klein
exemplaar, mogelijk bestemd voor een kind bestemd.
Verwarming van de omgeving bleek uit twee vuurtestjes
om in een stoof te plaatsen en scherven van twee grote
potten, om as te verzamelen. Een waterbakje voor een vo
gelkooi toont aan dat (zang)vogels werden gehouden.
Tevens is een kleine rood aardewerken vuurklok gevon
den, te groot voor gebruik in een poppenhuis, maar moge
lijk een huwelijkscadeau. Slechts één musketkogel en wat
vuursteentjes duiden op militaire aanwezigheid.
Complex B11 is het grootste complex en dateert uit de
periode 1700-1800.5 Het is het enige vondstencomplex
van De Schans met een grote hoeveelheid glaswerk be
staand uit parfumflesjes, medicijnflesjes, wijnflessen en
drinkglazen. De waterput waaruit het materiaal aftom-
stig is, valt te zien op de topografische kaart van Koch uit
ongeveer 1800.
Met uiteondering van één kookpot ontbreken kookgerei
en andere keukenspullen. Wel is er een grote roodbak-
kende Friese kan met een slibdecor met tulpen. Onder de
functie 'drinken' vallen 131 voorwerpen; een steengoed
mineraalwaterfles uit Trier, kopjes, schoteltjes, fragmen
ten van meerdere theepotten, onder andere Engels cream-
ware, Chinees porselein, kelk- en andere drinkglazen.
Ook de categorie 'eten' is in aantal en variatie goed verte
genwoordigd in voorwerpen van rood aardewerk, majo
lica faience, creamware, Europees en Chinees porselein.
De totaal 28 stuks bestaan uit zowel borden als kommen.
Een groot aantal medicijnflesjes, parfumflacons, drie pis
potten, een benen tandenborstel en een fragment van een
houten kam vormen de categorie persoonlijke verzorging.
Vier objecten van een miniatuur Fries vlekkengoed ser
vies zouden decoratieve objecten of kinderspeelgoed
kunnen zijn. Ook de zes knikkers waren waarschijnlijk
kinderspeelgoed. Het militaire aspect wordt vertegen
woordigd door twee gietijzeren kanonskogels van res
pectievelijk 5 en 7 kg. De 63 loden musketkogels wijzen
eveneens op militaire aanwezigheid. In deze waterput
werd ook groen, rechthoekig vensterglas gevonden.
Corina Hordijk, Annelies Jansen en Kim Boeijen bij de waterput
(foto coll. HVT)
Een grote en een miniatuur porseleinen vaas suggereert
samen met het porseleinen serviesgoed enige welstand.
Ook werden hier veel fragmenten van tabakspijpen
gevonden. Tot slot zijn diverse knopen, een vingerring,
een gesp en een lensvormig geslepen brillenglas aange
troffen.
Een wagenwiel diende als fundering voor de opgemetselde waterput.
Links op de foto Jan Jaap Waverijn (foto coll. HVT)
Discussie
De vondsten representeren alleen de Nederlandse fase en
de eerste jaren van de Franse fase tot de Napoleontische tijd.
Voorwerpen uit de periode 1625-1700 ontbreken. Complex
B5 omvat vooral musketkogels en vuursteen, daarnaast ob
jecten uit de categorieën eten, voedselbereiding, verlichting
en verwarming en kleine aantallen van de categorieën licht,
verwarming, kleding en accessoires. Daarentegen heeft
vondstcomplex B1 heeft een hoge concentratie aan objecten
uit de categorie voedselbereiding en eten.
16
Historische Vereniging Texel
Nummer 126, maart 2018
