VcoogevêJL.
Aanbesteding
Van Essen heeft alle Texelse aannemers uitgenodigd in te
schrijven op de bouw. Tien aannemers schreven in:
Gebroeders Schoenmaker uit Den Burg voor 24.700,
Gebroeders Timmer uit Oosterend voor 24.040, Nic. de
Graaf uit Den Burg 24.000, J.W. Bakker uit Den Burg
23.400, Bakker en Koorn uit Den Burg 22.745,
L.J. Bruin uit Den Burg 22.300, A. de Waard uit De Waal
21.572, Jac. Daalder uit Den Burg 21.400 en tenslotte
Jac. Drijver Czn uit Oosterend voor 20.280.3 De bouw
werd gegund aan Drijver. Drijver was aannemer/timmer
man. Voor het metselwerk schakelde hij A. de Waard uit
De Waal in. De Waard overleed helaas vóór de officiële
opening in augustus 1930.4
Gevelornamenten
Begin februari 1930 werden de bovenste twee zandstenen
gevelstenen aangebracht, met het wapen van Texel en de
caduceus, de staf van Hermes, de Griekse God van de
handel. Eind maart volgden de resterende drie: de zaaier,
een gestileerd schaap en een gestileerde koe.
Alle vijf gevelstenen werden ontworpen door Aad de
Heij (1899 - 1973), beeldend kunstenaar in Rijswijk. Het
talent van Aad de Heij werd opgemerkt door Albert in de
bouwkeet, omdat hij in de pauze een houten beeldje aan
het gutsen was. Aad ontwierp veel gevelstenen, beelden,
ornamenten en glas-in-loodramen voor Albert. Hij had
een kort arbeidzaam leven, want door het overlijden van
zijn moeder kwam hij op 35 jarige leeftijd terecht op de
psychiatrische afdeling in Noordwijkerhout en daar
overleed hij. Aad de Heij was toen bijna 40 jaar. In
Noordwijkerhout maakte hij nooit meer enig kunstwerk.
De Texelsche Courant was niet zo lovend over deze
zandstenen gevelbeelden: "Mooi kunnen we ze niet noe
men, althans de voorstelling van het schaap en het rund
24
Historische Vereniging Texel
niet. Merkwaardig van opvatting, komen ze ons wel ge
drochtelijk voor. Ge moet er maar eens op letten."5
Doe dat, en weet ze op waarde te schatten als kunst uit
het Interbellum, vol symboliek.
Op 6 augustus 1930 werd het nieuwe bankgebouw van
de Coöperatieve Boerenleenbank Texel feestelijk ge
opend. Architect Van Essen bood het bankbestuur ter ge
legenheid daarvan een paar eigenhandig vervaardigde
wandversieringen aan: een houtsnede van het bankge
bouw in perspectief en een ook als houtsnede vervaar
digd wandbord met de namen van de bestuursleden en
leden van de Raad van Toezicht van de bank, ontworpen
door Aad de Hey.6 Los daarvan waren alle sprekers vol
lof over ontwerp en realisatie.
Tenslotte
Ernst Manger is architect. Samen met kunsthistorica Rosa
Visser-Zaccagnini deed hij onderzoek naar leven en werk
van Albert van Essen. Hun studie, met veel tekeningen
en foto's, verschijnt in 2018.
Noten:
1 Texelsche Courant 29 juni 1929
2 Texelsche Courant 13 juli 1929
3 Texelsche Courant 18 september 1929
4 Texelsche Courant 9 augustus 1930
5 Texelsche Courant 29 maart 1930
6 Ik houd me aanbevolen voor afoeeldingen daarvan!
Nummer 125, november 2017
